رشد ۴۰ درصدی مصرف بنزین آزاد در سال گذشته نشان می دهد که قیمت آن در مقایسه با قیمت بنزین سهمیه ای و تورم جامعه در سال‌های اخیر، برای پرمصرف‌ها «بازدارنده» نیست.
تاریخ انتشار :شنبه ۲۹ فروردين ۱۳۹۴ ساعت ۱۸:۴۶
1- از ابتدای اردیبهشت 93 و همزمان با اجرای گام دوم هدفمندی یارانه ها، قیمت بنزین معمولی 75 درصد و قیمت بنزین آزاد 43 درصد افزایش یافت (افزایش 300 تومانی قیمت هر لیتر بنزین). علاوه بر این، با پیگیری ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت در زمستان 92 و بهار 93، بیش از 6 میلیون کارت سوخت در چند مرحله ابطال شد و یا سهمیه آنها کاهش یافت که این موضوع منجر به کاهش مصرف روزانه بیش از 7 میلیون لیتری بنزین سهمیه ای در سال 93 شد. در این شرایط، رشد 1.7 درصدی مصرف بنزین کشور در این سال، نشاندهنده رشد قابل توجه مصرف بنزین آزاد است.
شکل 1- روند مصرف بنزین در سال‌های 85 تا 93 (میلیون لیتر در روز) (1)
2- طبق اعلام مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در کنفرانس خبری 16 اسفند 93 (2)، میزان مصرف بنزین آزاد در یازده ماه سال گذشته به 26.8 میلیون لیتر در روز رسید که نشاندهنده رشد حدود 39 درصدی مصرف بنزین آزاد در این دوره زمانی نسبت به سال قبل است. به عبارت دیگر، سهم مصرف بنزین آزاد در کل مصرف بنزین کشور که در سال های 87 و 88 حدود 5 درصد بود، در سال 93 به حدود 40 درصد رسیده است.
شکل 2- روند مصرف بنزین آزاد در کشور در سال‌های 87 تا 93 (میلیون لیتر در روز) (1)
افزایش مصرف بنزین آزاد در سال 93 ناشی از دو عامل زیر است: الف- در گام دوم هدفمندی یارانه ها، مصرف کنندگان بنزین آزاد که بیشتر از سهمیه بنزین مصرف می‌کنند، با درصد افزایش هزینه کمتری نسبت به مصرف کنندگان در محدوده الگوی مصرف مواجه شدند که مشوقی برای افزایش مصرف بنزین توسط آنها و افزایش استفاده آنها از یارانه بیشتر بخاطر مصرف بیشتر بود، ب- قیمت آزاد بنزین در این مرحله در مقایسه با قیمت سهمیه ای بنزین و تورم جامعه در سال‌های اخیر، برای پرمصرف‌ها «بازدارنده» نبوده است و «مشوقی» برای کاهش مصرف آنها محسوب نمی‌شد.
3- با تداوم روند موجود، احتمال رشد شدید مصرف و واردات بنزین در سال 94 نسبتا بالا است. بنابراین ضروری است هر چه زودتر شیوه توزیع بنزین در کشور اصلاح شود. در نتیجه، برای کنترل مصرف بنزین در کشور و کاهش واردات این فرآورده لازم است که اقدامات زیر صورت گیرد:
الف- اختصاص سهمیه ماهانه 60 لیتر بنزین به هر خانوار و نه هر وسیله نقلیه بدون افزایش قیمت آن،
ب- صرفا افزایش قیمت بنزین آزاد به قیمت شناور براساس بند الف ماده 1 قانون هدفمند کردن یارانه ها (قیمت فوب خلیج فارس بعلاوه هزینه های مترتب)،
ج- استفاده از اثر جانشینی گاز (CNG) برای خودروهای عمومی از طریق تثبیت قیمت آن و افزایش تعداد جایگاه‌ها در شهرهای بزرگ،
د- اصلاح سهمیه برخی از خودروهای عمومی مانند وانت بارهای بدون استفاده،
ه- افزایش کارمزد جایگاه های CNG متناسب با ارزش زمین در کلان شهرها با هدف ورود بخش خصوصی برای جبران کمبود تعداد جایگاه ها.
در صورت اجرای این راهکار، مصرف بیشتر به معنای یارانه بیشتر نیست و انگیزه مردم برای صرفه¬جویی بیشتر می‌شود. در نتیجه، هم الگوی مصرف بنزین اصلاح شده و مصرف بنزین (بخصوص بنزین آزاد) در کشور کاهش خواهد یافت و هم بخشی از کسری درآمدهای هدفمندی یارانه ها (حدود 2500 میلیارد تومان) جبران خواهد شد. http://hadidnews.com/vdchmqnx.23nizdftt2.html
hadidnews.com/vdchmqnx.23nizdftt2.html
