رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: مسافران نوروزی با چمدان‌هایشان نه سوغات و یادگاری که بخشی از طبیعت ایران را بردند.
تاریخ انتشار :شنبه ۲۳ فروردين ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۳۳
شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در یادداشتی نوشت: در نوروز امسال، گردشگری ناپایدار موجب آسیب جدی به جزیره هرمز شد. مسافران نوروزی با چمدان‌هایشان نه سوغات و یادگاری که بخشی از طبیعت ایران را بردند.
آنچه این گردشگران نمی‌دانند این واقعیت است که خاک خوش‌رنگ جزیره، بخشی از طبیعت و تاریخ زمین‌شناسی این سرزمین است، خاکی که میلیون‌ها سال طول کشیده تا در یک فرایند پیچیده طبیعی به این شکل درآید و تخریب و نابودی آن هرگز به‌راحتی قابل‌ترمیم نیست.
باید اذعان کنم پرسش‌هایی که درباره بی‌دفاع شدن این میراث ارزشمند، و نقش نهادهای نظارتی از جمله سازمان حفاظت محیط زیست مطرح شد به حق و قابل‌تأمل است. «آموزش» و «اطلاع‌رسانی» از موضوعات مهمی است که در تورهای گردشگری طبیعی مورد غفلت قرار گرفته است. بی‌تردید اگر بخش زیادی از گردشگران، از عوارض غیر قابل جبران برداشت خاک به‌عنوان سوغات مطلع بودند؛ آیا باز هم با طبیعت رنجور جزیره چنین رفتار می‌کردند؟به نظر می‌رسد ضعف آموزش و نظارت این وضعیت را تشدید کرده است.
مشکل دیگر بی‌توجهی به «ظرفیت بُرد» در گردشگری‌های طبیعی امروز ما در کشور به‌خصوص در ایام تعطیل سال مانند نوروز است. مقصود از ظرفیت برد حداکثر افرادی هستند که می‌توانند از یک مقصد گردشگری بازدید و یا در آنجا اقامت کنند بدون آنکه موجب تخریب شوند. وقتی میزان تقاضا از ظرفیت برد یک منطقه طبیعی فراتر می‌رود، باعث ایجاد فشار و شکنندگی در آن منطقه‌ای می‌شود.
متأسفانه نظام برنامه‌ریزی ما در حوزه گردشگری طبیعی دچار عقب‌ماندگی است. خلأ الزامات قانونی از یک سو و نبود نظارت جدی دستگاه‌های متولی استانی و محلی از سوی دیگر موجب آسیب‌های اساسی به پیکره طبیعت سرزمین شده است.
توجه به گردشگری پایدار در شرايط فعلی محیط‌زیست کشور نه یک انتخاب که یک ضرورت اجتناب‌ناپذير است. چرا که مباحث مرتبط با پايداری در گردشگری آن‌طور كه بايد، تبیین نشده و الزامات و مبانی قانونی لازم كه بخش گردشگری را ملزم كند تا به سمت روندهای پايدار حركت كند، در كشور ما وجود ندارد. به همین دلیل در بسياری از مقاصد گردشگری كشور، از سواحل گرفته تا جنگل‌ها، دشت‌ها، مناطق روستایی و جزاير، شاهد گردشگری كنترل‌نشده هستيم.
اگرچه ممكن است برخی از اين مقاصد، زيرساخت‌هایی برای جذب گردشگر ايجاد كرده باشند اما آنچه كمتر موردتوجه قرار مي‌گيرد، ميزان سازگاری و پايداری اين زيرساخت‌ها با محيط‌زيست و جوامع محلی است.
يكی از راه‌هایی كه می‌توان موضوع گردشگری پايدار را در کشور تقویت کرد، فراهم‌کردن زمينه مشاركت بخش‌های غيردولتی و جوامع محلی در حفاظت، مديريت و بهره‌برداری پايدار از منابع طبيعی است، تا مشابه بسياری از كشورها به‌جای تمركز صرف بر حفاظت فيزيکی، به دنبال راهكارهایی باشيم كه مردم و بخش‌های غيردولتی نقش بيشتری در حفاظت ايفا كنند.
کشور ما باتوجه‌به تبعات گردشگری ناپایدار، گردشگری بايد به سمت راهكارهایی حركت كند كه استفاده بهينه از منابع را با مسئولیت‌پذیری اجتماعی و محيطی تلفيق كند. براین‌اساس، توسعه پايدار گردشگری نيازمند نگرشی فراتر از آمار و ارقام كوتاه‌مدت است. به نحوی که به‌جای نگاه به «ضوابط محیط‌زیست» به‌عنوان یک الزام يا محدوديت، آن را به‌عنوان یک فرصت ببیند که در آن توسعه گردشگری، و حفاظت از محيط‌زيست در كنار هم پيش می‌روند.
ما به زودی با همکاری وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی درباره چارچوب‌های گردشگری پایدار ضوابط مشترکی را تدوین و ابلاغ خواهیم کرد. جلوگیری از مشکلاتی که گردشگری ناپایدار بر عرصه‌های طبیعی کشور بر جای می‌گذارد نیازمند همکاری تنگاتنگ این دو دستگاه است تا با همکاری نهادهای ملی و استانی و البته مشارکت جوامع محلی و نهادهای مردمی بتوانیم در مسیر پایداری گردشگری حرکت کنیم. http://hadidnews.com/vdcbswbf.rhb9zpiuur.html
hadidnews.com/vdcbswbf.rhb9zpiuur.html
