گزارش شش هزار صفحه ای ۸ دسامبر سازمان اطلاعات مركزی آمریكا كه دیروز منتشر گردید نشان می دهد كه در سازمان اطلاعات مركزی آمریكا، سی آی ای، شكنجههایی اعمال شده كه حتی نمونه آن را در مخوفترین سازمانهای امنیتی كشورها و نظامهای حكومتی كه آمریكایی ها آن را فاسد و خودكامه می نامند نیز نمی توان یافت. نكته تازه این گزارش نه تنها اعمال شكنجه توسط سی آی ای علیه مظنونان به همكاری با سازمانهایی نظیر القاعده است، بلكه نشان میدهد از این شكنجهها نتیجهای بیرون نیامده كه به امنیت آمریكا كمك كند. حتی در مواردی این گزارش میگوید كه سی آی ای با دولت آمریكا هم صادق نبوده است. سازمان حقوق بشر نیز این اقدامات را شكنجه هولناك توصیف كرده است.
بنابر اطلاعات منتشر شده، گزارش اصلی شش هزار صحفه بوده كه به دلایلی تنها ۴۸۰ صفحه آن توسط اعضای دمكرات اطلاعات سنا منتشر گردیده و اعضای جمهوری خواه كمیته قرار است گزارش خودشان رامنتشر نمایند. در كلیت امر فحوی متن گزارش نشان از این امر دارد كه این شكنجه ها نه تنها نتیجه ملموسی برای ایالات متحده نداشته، بلكه به بدنامی این كشور نیز منتهی شده است. در این گزارش انجام شكنجه از سوی سازمات اطلاعات آمریكا، نا فرمانی سازمان اطلاعات آمریكا از كاخ سفید و بی نتیجه بودن این اقدامات به اثبات رسیده است.
برای تشریح اقدامات صورت گرفته بایستی حملات یازده سپتامبر و رابطه ایالات متحده با مصر مورد توجه قرار گیرد. بدین ترتیب كه به دلیل شوك عظیمی كه تحت تاثیر حملات تروریستی یازده سپتامبر صورت گرفت سازمان اطلاعات مركزی آمریكا مجموعه اقداماتی را برای ریشه یابی و جبران این حمله انجام داد كه اوج آن را می توان در طرح بازگردانی مظنونین به كشورهای هم پیمان آمریكا در سراسر جهان از جمله در مصر تعریف نمود.
در واكنش به این اقدامات نیز رئیس جمهور جدید آمریكا، اوباما در سال ۲۰۰۹ در اولین سال ریاست جمهوری خود جلوی این اقدامات را گرفت و در زمان سخنرانی در قاهره اعلام كرد كه ما كارهایی كرده ایم كه با ارزش هایمان متضاد بوده است. او گفت:
"در نهایت فقط به این دلیل كه آمریكا نمیتواند از تجاوز افراطیون در امان بماند، ما نبایستی اصول خود را تغییر دهیم. حمله یازده سپتامبر ضربه بزرگی به كشور ما بود. ترس و عصبانیتی كه ایجاد كرد قابل اندازهگیری نبود، اما این مورد باعث شد ما بر خلاف ایدهآلهایمان رفتار كنیم. ما شدیداً در حال تلاش هستیم این رویه غلط را اصلاح كنیم. من به طور صریح استفاده از شكنجه توسط ایالاتمتحده را محكوم كردم و فرمان دادم زندان گوانتنامو در اوایل سال پیش بسته شود." [۱]
این در حالی است كه جرج بوش در سالهای آخر دولت خود گفته بود، اقدامات سی آی ای موجب امنیت و آرامش ایالات متحده بوده است. البته خود دولت اوباما خود در رابطه با استفاده بسیار گسترده از پهباد ها بخصوص در كشور های دیگر به بهانه مبارزه با اقدامات تروریستی تحت فشار افكار عمومی بوده است.
در رابطه با شكنجه های سی آی ای و طرح بازگردانی مظنونین، مصر دوره حسنی مبارك جایگاه ویژه ای دارد. این امر نیز در درجه اول تحت تاثیر نفوذ و جایگاهی بود كه آمریكا در ارتش مصر برخوردار بود. علاوه براین مصر در این زمان (۱۹۹۰ به بعد) به مركز اقدامات تروریستی تحت رهبری ظواهری و دیگر رهبران القاعده تبدیل شده بود و بهانه های لازم برای دخالت های ایالات متحده را فراهم آورده بود. استیونگری نویسنده "هواپیمای اشباح: داستان صحیحی از برنامههای شكنجهگری سیا"، نوشته، همه ترورهای صورتگرفته با سركوبهای ظالمانه رابطه دارد.
علی الظاهر آغاز طرح "بازگردانی" سیا به سال ۱۹۹۰ بر می گشت. اما اوج این اقدامات بعد از حملات یازده سپتامر رخ داد. بر مبنای این طرح، انتقال بدون محاكمه مضنونین تروریستی به كشورهای دیگر در دستور كار قرار داشت. در این كشور ها مضنونین تحت شدیدترین بازجوییهایی قرار می گرفتند. بازجویی هایی(شكنجه هایی) كه در ایالاتمتحده اجازه انجام آنها وجود نداشت. میشل اسشیور، كسی كه در خصوص پروازهای بازگردانی در سال ۱۹۹۵ به تفحص پرداخت، یكی از اعضای دستگاه بنلادن بود كه در اواخر ۱۹۹۰ در سازمان سیا نفوذ كرده بود. او در سال ۲۰۰۷، در مقابل كنگره شهادت داد كه سیا به رئیسجمهور و شورای امنیت ملی اخطار داده بود كه دولت بایستی وضعیت حقوقبشری كشورهایی كه این زندانیان به آنجا انتقال داده میشوند را مورد بررسی قرار دهد. در پاسخ كلینتون و تیمش گفته بودند كه آیا شما میخواهید "كشور دریافت كنندهای" پیدا كنید كه "تضمین دهند با زندانیان ما متناسب با قوانین ما رفتار نمایند.!!!" اسشیور در مقابل این استدلال ها شهادت داد این مطلب كه "آقای كلینتون، آقای سندی برگر[مشاور امنیت ملی] و آقای ریچاردكلرك،[مشاور ضد تروریسم كاخ سفید تحت هدایت كلینتون و بوش]گفتند كه از حملات یازده سپتامبر به بعد آنها تاكید داشتهاند كه كشورهای دریافت كننده مضنونین بایستی مطابق با استانداردهای ما عمل نمایند، صحیح نسیت. تا آنجایی كه حافظه من میگوید، این امر یك دروغ است." [۲]
اما مصر به مركز شكنجه برای طرح بازگردانی مضنونین تبدیل شده بود. «استیفنگری» در اینباره نوشت كه "در جهان بازگردانیها، مصر مركز شكنجه بوده است." و او از یكی دیگر از مقامات سیا، رابرت بیر، (كسی كه قبل از دورهای كه این بازگردانیها صورت گرفته باشد در سیا خدمت كرده بود). نقل میكند كه او گفته بود: اگر شما یك زندانی را به اردن برای بازجویی بفرستید، احتمالاً یك بازجویی نسبتاً خوبی انجام خواهد شد. اما اگر به جای اردن یك زندانی را به مصر بفرستید، احتمالاً دیگر زندانی را نخواهید دید." [۳]
مهره اصلی ایالات متحده در مصر سلیمان بودكه نقش محوری را در این شكنجه بر عهده داشت. هیچ یك از آنها به اندازه عمرسلیمان رئیس اداره اطلاعات حسنیمبارك ظالم نبودند. سلیمان مردی بود كه در شوروی آموزش دیده و برای یك دهه به عنوان مامور سیا خدمت میكرد، و در سال ۱۹۹۳ به این سمت منصوب شده بود.
پیامهایی كه به قاهره فرستاده میشد و در نهایت توسط ویكیلیكس فاش گردید، این مسئله را آشكار ساخت كه ایالاتمتحده در شهرت سلیمان در شنكجهگری و نقش او در این بازگردانیها آگاهی داشته است. علاوهبراین ایالاتمتحده همانطور كه در منابع دیگر آشكار شد، از نقش او در شكنجه افراد سیاسی در مصر نیز باخبر بوده است. سلیمان بیمیل نبود كه در شكنجه و بازجویی شركت نماید، برای نمونه در یك مورد گفته میشود، زمانی كه میخواسته از یك زندانی برای شهادتدادن اعتراف بگیرد، با یك ضربه خیلی محكم كاراته باعث كشته شدن زندانی شده بود.[۴]
در مقاله مشهوری كه توسط «داناپریست» محقق و نویسنده روزنامه واشنگتن پست نوشته شد، اشاره گردیده كه عمده كشورهای میزبان بازگردانی مضنونین و سایر كشورهای اجرا كننده این عملیات، عمدتاً كنوانسیون مبارزه با شكنجه و سایر تنبیههای وحشیانه غیرانسانی سازمان ملل را امضاء كردهاند. این در حالی است كه در بسیاری از مكانهای مخفی سیا، اجازه استفاده از روشهای نوین شكنجهگری، حتی آنهایی كه بر مبنای قوانین سازمان ملل و حتی قوانین داخلی ایالاتمتحده ممنوع میباشد، داده شده بود. برای نمونه این تاكتیكها شامل"تختههای شیرجه" میشد كه زندانی تحت شرایطی قرار میگرفت كه تا آستانه غرق شدن پیش میرفت. [۵]
لذا در نهایت امر بایستی اشاره گردد كه گزارش كمیته اطلاعات سنا مهر تائیدی بر همه این ادعا هاست كه ایالات متحده از انواع روش های ممنوعه به مانند محرومیت از خواب، غرق سازی مصنوعی، قرار دادن در معرض سرمای شدید و روش های تحقیر آمیز و ضربات مرگ بار برای بازجویی مجرمین احتمالی استفاده می كرده است.
پی نوشت:
۱. David Remnick, "Letter from Cairo: Going Nowhere: In Mubarak's Egypt, Democracy Is an Idea Whose Time Has Not Yet Come," New Yorker, July ۱۲, ۲۰۰۴, www .newyorker.com/arch ive/۲۰۰۴/۰۷/۱۲/۰۴۰۷۱۲ fa Jactl.
۲. David Remnick, "Letter from Cairo: Going Nowhere: In Mubarak's Egypt, Democracy Is an Idea Whose Time Has Not Yet Come," New Yorker, July ۱۲, ۲۰۰۴, www .newyorker.com/arch ive/۲۰۰۴/۰۷/۱۲/۰۴۰۷۱۲ fa Jactl.
۳. Stephen Grey, Ghost Plane: The True Story of the CIA Torture Program (New York: St. Martin's Press, ۲۰۰۶), ۴۲.
۴. DCM Stuart Jones, "Scenesetter for Deputy Secretary Zoellick's Visit to Egypt," May ۱۴, ۲۰۰۶, WikiLeaks Cable Viewer, http://۲۱۳.۲۵۱.۱۴۵.۹۶/cable/۲۰۰۶۱۰۵; and see, for example, Jane Mayer, The Dark Side: The Inside Story of How the War on Terror Turned into a War on American Ideals (New York: Doubleday, ۲۰۰۸), ۱۱۳.
۵. Dana Priest, "CIA Holds Terror Suspects in Secret Prisons," VCIashington Post, November ۲, ۲۰۰۵ http://hadidnews.com/vdccs4q1.2bqsx8laa2.html
hadidnews.com/vdccs4q1.2bqsx8laa2.html