مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی ابوالفضل نوروزی به ارائه راهکارهایی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی بازار مسکن پرداخته است که زیرساخت‌های ۹۰ درصد از آنها آماده است.
تاریخ انتشار :سه شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳ ساعت ۰۸:۰۰
به گزارش حدید نیوز؛ مسکن در شرایطی تبدیل به یکی از نیازهای اساسی خانواده‌ها شده است که مردم از وزارت راه و شهرسازی توقع اقدامات موثری دارند.
از طرفی آمارهای موجود از نیاز کشور به مسکن، افراد مستاجر و قیمت‌های مسکن باعث شده که این موضوع از حساسیت بیشتری نیز برخوردار شود.
در این راستا به‌منظور بررسی شرایط موجود و پرداخت به طرح‌های وزارت راه و شهرسازی به سراغ ابوالفضل نوروزی، مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی رفتیم تا در رابطه با این مسئله با وی به گفت‌وگو بنشینیم.
مشروح این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
ضرورت آماده‌سازی زمین همزمان با واگذاری به مردم
سوال: بعضی از کارشناسان عقیده دارند که آماده‌سازی اولیه زمین‌ها قبل از واگذاری به مردم اهمیت دارد. آیا شما موافق این موضوع هستید و دلیل شما چیست و در کل چه اقداماتی باید انجام شود تا مردم به تعهدات دولت در زمینه تأمین زمین و مسکن اعتماد کنند؟
نوروزی: موضوعی که باید به آن توجه کرد این است که مردم باید زمین‌هایی برای ساخت مسکن دریافت کنند که حداقل آماده‌سازی‌های لازم روی آنها انجام شده باشد؛ به‌طوری‌که زمین‌ها قطعه‌بندی شده، بر و کف عراضی آماده و به‌طورکلی شرایط حداقلی برای ساخت فراهم باشد.
مردم باید بدانند که کجا می‌توانند در کجا ساخت و ساز را انجام دهند و در آن ساخت‌وساز انجام دهند. باید اعتماد داشته باشند که دولت در این مسیر اقدامات لازم را انجام داده است.
نکته‌ی بعدی این است که وقتی دولت اقداماتی را در منطقه‌ای انجام می‌دهد، باید برای مردم روشن باشد که تنها زمین خالی نیست و دولت واقعاً در حال انجام کاری است. بسیاری از مردم، به‌ویژه در مناطق مختلف، با سوءظن به این موضوع نگاه می‌کنند و گمان می‌کنند که دولت تنها اقداماتی ظاهری انجام می‌دهد. این نگاه باید اصلاح شود؛ زیرا مردم، به‌ویژه کسانی که قصد دارند در پروژه‌های مسکن ثبت‌نام کنند، انتظار دارند که دولت در راستای ساخت و ساز اقدامات مؤثری انجام دهد.
یکی از نکات مهم این است که زمینه‌سازی برای ساخت مسکن باید همزمان به‌طور کامل آماده باشد. این آماده‌سازی شامل اقدامات اولیه مانند تأسیس زیرساخت‌ها، جدول‌گذاری، درخت‌کاری و برق‌رسانی به مناطق است.
راهکارهای افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در زمین‌های مسکونی
همچنین، هنگامی که زیرساخت‌ها آماده میشود، باید همزمان با آن زمین‌ها به مردم واگذار شود. به هیچ عنوان نباید منتظر ماند تا زیرساخت‌ها کاملاً تکمیل شود، بلکه باید همزمان با پیشرفت کار، زمین‌ها نیز در اختیار مردم قرار گیرد.
نکته دیگر، ارائه وام‌های ساخت مسکن است. باید برای مردم شرایطی فراهم شود که بتوانند با دریافت وام، ساخت مسکن را آغاز کنند. مسئولین باید پیگیری کنند که وام‌های لازم به موقع در اختیار مردم قرار گیرد تا روند ساخت ادامه یابد.
در خصوص پروژه‌های انفرادی و گروهی، زمین‌هایی که به مردم داده میشود باید قابلیت سرمایه‌گذاری داشته باشند. یعنی مردم باید بتوانند روی این زمین‌ها سرمایه‌گذاری کرده و ساخت‌وساز کنند. اگر زمینی که به مردم داده میشود از نظر ارزش بازار قابل توجه نباشد، مردم تمایلی به سرمایه‌گذاری در آن نخواهند داشت.
به‌عنوان مثال، در مناطقی که زمین‌ها ارزش زیادی ندارند، مردم رغبتی برای هزینه‌های سنگینی برای ساخت خانه ندارند چرا که سرمایه گذاری در مناطق دیگر و یا بازارهای ثانویه ممکن است برای مردم اقتصادی‌تر باشد.
در نهایت، باید تأکید کنم که برای موفقیت پروژه‌های مسکن، به‌ویژه در مناطقی که فرهنگ مردم با آپارتمان‌نشینی سازگار نیست، باید تدابیری اندیشیده شود که مردم برای ساخت‌وساز تشویق شوند و سرمایه‌گذاری مناسبی در این زمینه انجام دهند. در غیر این صورت، پروژه‌ها با مشکلات جدی مواجه خواهند شد.
فارس: به نظر شما چرا برخی از مدیران در واگذاری زمین به مردم دچار تردید می‌شوند و با توجه به اهمیت وام ساخت مسکن چه مشکلاتی ممکن است در مسیر دریافت تسهیلات ساخت مسکن به وجود بیاید؟
نوروزی: مسئله این است که تأمین زمین و دشواری‌های مربوط به آن شرایط خاص خود را دارد. بعضی از مدیران حتی به همین دلیل تمایل ندارند زمین‌ها را به مردم واگذار کنند؛ زیرا وقتی زمین به مردم واگذار میشود، آنها مجبور هستند برای تأمین زمین‌های بیشتر، مجوزهای لازم را بگیرند و مکان‌یابی کنند که این کار سختی‌ها و چالش‌های زیادی برای مدیران استان دارد.
برخی از مدیران نمی‌خواهند با این مشکلات روبه‌رو شوند و این مسئله ممکن است برایشان دردسر ایجاد کند. در برخی استان‌ها، مدیران ترجیح می‌دهند از درگیری‌های احتمالی اجتناب کنند تا مشکلی برای خودشان پیش نیاید.
اعتمادسازی در فرآیند تأمین زمین و مسکن
بعضی‌ها واقعاً می‌گویند که زمین نداریم، اما در حقیقت از پیگیری و اقدام خودداری می‌کنند.
در کشور ما برای انجام کارها سختی‌های زیادی وجود دارد. وقتی که می‌خواهی کاری انجام دهی، همه چیز پیچیده و دشوار میشود.
یکی از نکات مهم، تأکید بر ارائه زمین‌هایی است که قابلیت سرمایه‌گذاری داشته باشند. نباید زمین‌هایی به مردم واگذار کنیم که ارزش کمی دارند و نمی‌توانند به‌راحتی برای ساخت‌وساز استفاده شوند.
برای مثال، در سمنان، در مناطقی که ارزش سرمایه گذاری داشتند، سه تا چهار خانوار زمین دریافت کرده و موفق شدند در مدت شش ماه تا یک سال خانه‌هایشان را بسازند و در آنها زندگی کنند. به‌طور کلی، باید ملاحظات دقیق‌تری در هنگام واگذاری زمین به مردم رعایت شود.
واگذاری زمین؛ مالکیت دائمی یا اجاره ۹۹ ساله؟
فارس: چه تفاوتی میان واگذاری زمین به‌صورت دائمی و اجاره‌ای (۹۹ ساله) وجود دارد؟
نوروزی: وقتی زمین به صورت ۹۹ سالهبه مردم واگذار میشود عملا بین ۵۰ الی ۷۰ درصد هزینه های خانه دار شدن برای مردم کاهش می‌یابد.
وقتی که مالکیت زمین به‌صورت دائمی به مردم واگذار میشود، بازپس‌گیری آن به‌مراتب سخت‌تر خواهد بود.
در صورتی که زمین‌ها به گروه‌های کوچک واگذار شود، ممکن است مردم علاقه‌ای به مشارکت نداشته باشند، بنابراین باید به‌دقت گروه‌های هدف را انتخاب کرده و فرآیندهای اجرایی به‌طور کامل آماده شود.
فارس: اخیرا شنیده‌ایم که سامانه‌ای به عنوان هم‌رسان دارد ایجاد میشود و می‌خواستیم بدانیم که نقش سامانه‌هایی مانند "سامانه هم‌رسان" در تسهیل فرآیند ساخت‌وساز چیست و آیا می‌توان فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی را سریع‌تر و ساده‌تر کرد؟
نوروزی: بله ببینید با ایجاد سامانه‌ای به نام "سامانه هم‌رسان"، این امکان فراهم میشود تا مردم به راحتی با پیمانکاران و استادکاران ارتباط برقرار کرده و فرآیند ساخت‌وساز را راحت‌تر پیش ببرند.
این سامانه امکان عقد قراردادهای رسمی و حقوقی را فراهم می‌آورد و به‌طور کلی به مردم کمک می‌کند تا راحت‌تر افراد مورد نیاز خود را پیدا کنند و پروژه‌های ساخت‌وساز خود را به عنوان کارفرما به انجام برسانند.
در این سامانه می‌توان زیرساخت‌هایی ایجاد کرد که برای مثال برای یک زمین 200 متری ده‌ها مدل معماری طراحی و بعد از تایید نظام مهندسی و شهرداری در سامانه قابل نمایش باشد. وقتی نقشه‌ها تایید می‌شوند، مردم با کمترین هزینه و زمان می‌توانند ساخت‌وساز خود را به عنوان کارفرما شروع کنند.
از یک طرف این کار مزایای زیادی دارد و از طرف دیگر، فرایند صدور پروانه ساختمانی که یکی از مشکلات اصلی حوزه مسکن است، بسیار طولانی میشود. به این معنا که وقتی نقشه‌ها از سوی نظام مهندسی و شهرداری تأیید شدند، مردم باید به دنبال تأسیس سایر مدارک مورد نیاز مانند نقشه‌های تاسیسات، مکانیک، برق و معماری بروند. این نقشه‌ها به‌طور کامل باید انجام شود.
این فرآیند در نهایت هم برای مردم از لحاظ مالی بسیار به‌صرفه خواهد بود. همچنین میتوانیم گروه‌های جهادی متخصص در حوزه عمرانی را از طریق این سامانه برای ساخت مسکن محرومین به پروژه ها متصل کرد.
به این ترتیب، تمام مراحل به‌طور شفاف انجام خواهد شد و مردم می‌توانند از گروه‌های جهادی با رتبه‌بندی مشخص استفاده کنند. این امر باعث میشود که مردم به‌راحتی پیمانکار مناسب خود را پیدا کنند و از نظر مالی نیز صرفه‌جویی کنند.
این فرآیند باید به‌صورت شفاف و منظم انجام گیرد. در کنار این، میتوانیم درگاه‌های کمک مردمی برای حمایت از محرومان جهت ساخت مسکن فراهم کنیم.
این موارد باید به‌طور کامل در سامانه‌ای شفاف نمایش داده شوند و پیشرفت کار برای عموم مردم قابل مشاهده باشد. به این ترتیب، به‌جای اینکه مردم با مشکلات مختلف درگیر شوند، همه‌چیز به‌طور شفاف و مرتب در دسترس است.
در زمینه انتخاب افراد برای پروژه‌های مختلف، باید فرآیندهایی وجود داشته باشد که به افراد حق انتخاب بدهد، به‌گونه‌ای که هیچ‌کس نتواند حق دیگران را ضایع کند.
مزایای پروژه‌های کوچک‌مقیاس در مقایسه با انبوه‌سازی
سوال: بعضی‌ها عقیده دارند که دولت نباید تصدیگر شود و نباید مستقیماً با پیمانکاران قرارداد ببندد نظر شما در این باره چیست و چه مزایایی در اجرای پروژه‌های کوچک‌مقیاس (ساختمان‌های یک تا سه طبقه) نسبت به انبوه‌سازی وجود دارد؟
نوروزی:
سوالی که مطرح کردید این است که دولت نباید خودش وارد تصدیگری شود و نباید مستقیماً با پیمانکاران قرارداد ببندد. یکی از مشکلات اصلی پروژه‌ها، طولانی بودن زمان اجرای آنها و در نتیجه بالا رفتن هزینه‌ها است. چرا که پیمانکاران قراردادهایی با تعدیل قیمت دارند و هر چه پروژه بیشتر طول بکشد، سود بیشتری نصیب آنها خواهد شد.
به‌طور کلی، ما نباید در پروژه‌های جدید به سمت انبوه‌سازی برویم. باید یک حالت بینابین از انبوه‌سازی و پروژه‌های کوچک داشته باشیم.
به‌طور مثال، اگر بخواهیم پروژه‌هایی در مقیاس کوچک مانند واحدهای یک‌طبقه تا سه‌طبقه تا پایان سفت کاری و نما و تاسیسات انجام دهیم، پیمانکاران بدون تعدیل قیمت وارد پروژه می‌شوند و راحت‌تر کار را پیش می‌برند. در این صورت، پروژه‌ها سریع‌تر و با کیفیت بهتری اجرا خواهند شد.
ساختمان‌های یک تا سه طبقه سریع‌تر به پایان می‌رسند و به‌ویژه در این حالت نازک‌کاری‌ها با مدیریت و سلیقه مردم انجام میشود و برای پیمانکاران الزامی نیست.
در این پروژه‌ها، پیمانکار فقط فونداسیون، اسکلت، دیوارچینی، نما و تاسیسات را انجام می‌دهد و سپس آن را به مردم تحویل می‌دهد. در واقع، نازک‌کاری که شامل کاشی‌کاری، گچ‌کاری، کابینت‌سازی، درب و پنجره است، بخش زیادی از هزینه ساخت را شامل میشود و زمان زیادی می‌برد با مدیریت خود مردم انجام میشود.
در این مدل، چون بیشتر مراحل ساختمان تکمیل شده، مردم می‌توانند بخش‌های داخلی مانند اتاق‌ها را تغییر دهند و نازک‌کاری را خودشان انجام دهند. این به آنها اجازه می‌دهد که خانه را مطابق سلیقه خود بسازند.
در عین حال، این روش مزیت‌های انبوه‌سازی را دارد، چون باعث کاهش هزینه‌های پیمانکاری و افزایش سرعت ساخت میشود. پیمانکار باید پروژه را سریع‌تر به پایان برساند زیرا در این مدل، هیچ تعدیل قیمتی وجود ندارد و پیمانکار نمی‌تواند هزینه‌ها را افزایش دهد.
علاوه بر این، مدل طراحی شده به‌گونه‌ای است که می‌تواند به مردم این امکان را بدهد که خودشان طراحی و نازک‌کاری‌ها را انجام دهند. این کار به آنها آزادی عمل می‌دهد که اتاق‌ها را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر کنند و از این طریق، خودشان شکل نهایی خانه‌شان را انتخاب کنند.
این مدل در استان‌های یزد و کرمانشاه اجرایی شده است.
سوال: برای اعتماد مردم به این پروژه‌ها چه اقداماتی پیش‌بینی شده است؟
نوروزی: برای اینکه این فرایند به‌طور شفاف و مؤثر پیش برود، باید قراردادها و شرایط پروژه‌ها به‌وضوح اعلام شوند. این موضوع باید به گونه‌ای باشد که مردم اعتماد کنند و بدانند که پروژه‌ها به‌طور واقعی پیشرفت دارند. برای جلب اعتماد مردم، باید اطلاعات دقیق و شفاف در مورد پیشرفت پروژه‌ها ارائه دهیم.
لزوم شفافیت در پیشرفت پروژه‌های مسکن و جلب اعتماد عمومی
به‌طور مثال، اگر پروژه‌ای ۷۰ درصد پیشرفت کرده است، باید این مورد به‌طور رسمی اعلام شود و حتی میتوانیم مبلغ تقریبی که برای تکمیل پروژه نیاز است، به مردم اطلاع دهیم. این شفاف‌سازی باعث افزایش اعتماد و مشارکت مردم خواهد شد.
برای پروژه‌های حمایتی نیز میتوانیم مکانیزم‌هایی برای کمک به افراد نیازمند ایجاد کنیم. به‌عنوان مثال، میتوانیم برای کمک به تامین مالی پروژه‌هایی که برای دهک های پایین درحال ساخت است به جای بخشی از آورده مردم عراضی وزارت راه و شهرسازی با مطالبات قطعی پیمانکاران تهاتر نمود و پس از ساخت واحدهای مسکونی این منابع را به صورت اقساطی و قرض الحسنه از مردم اخذ نمود.
بانک مسکن به‌عنوان ضامن پرداخت این منابع که از محل تامین زمین ایجاد میشود برای زمین‌ها می‌تواند کمک کند و این فرایند به‌صورت شفاف و سازمان‌یافته انجام شود. در این مدل، مردم باید اعتماد کنند که تمام مراحل به‌طور شفاف و صحیح پیش می‌رود و هیچ گونه سوءاستفاده‌ای در کار نخواهد بود.
در نهایت، این فرایند باید به‌گونه‌ای طراحی شود که هم متقاضیان عادی و هم حمایتی به راحتی بتوانند در آن شرکت کنند و از مزایای آن بهره‌مند شوند. اگر مردم احساس کنند که شفافیت در کار وجود دارد و پروژه‌ها به‌طور واقعی در حال پیشرفت هستند، اعتماد آنها جلب خواهد شد و این پروژه‌ها موفق خواهند بود./ فارس
http://hadidnews.com/vdchq-nx.23nwxdftt2.htmlاز طرفی آمارهای موجود از نیاز کشور به مسکن، افراد مستاجر و قیمت‌های مسکن باعث شده که این موضوع از حساسیت بیشتری نیز برخوردار شود.
در این راستا به‌منظور بررسی شرایط موجود و پرداخت به طرح‌های وزارت راه و شهرسازی به سراغ ابوالفضل نوروزی، مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی رفتیم تا در رابطه با این مسئله با وی به گفت‌وگو بنشینیم.
مشروح این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
ضرورت آماده‌سازی زمین همزمان با واگذاری به مردم
سوال: بعضی از کارشناسان عقیده دارند که آماده‌سازی اولیه زمین‌ها قبل از واگذاری به مردم اهمیت دارد. آیا شما موافق این موضوع هستید و دلیل شما چیست و در کل چه اقداماتی باید انجام شود تا مردم به تعهدات دولت در زمینه تأمین زمین و مسکن اعتماد کنند؟
نوروزی: موضوعی که باید به آن توجه کرد این است که مردم باید زمین‌هایی برای ساخت مسکن دریافت کنند که حداقل آماده‌سازی‌های لازم روی آنها انجام شده باشد؛ به‌طوری‌که زمین‌ها قطعه‌بندی شده، بر و کف عراضی آماده و به‌طورکلی شرایط حداقلی برای ساخت فراهم باشد.
مردم باید بدانند که کجا می‌توانند در کجا ساخت و ساز را انجام دهند و در آن ساخت‌وساز انجام دهند. باید اعتماد داشته باشند که دولت در این مسیر اقدامات لازم را انجام داده است.
نکته‌ی بعدی این است که وقتی دولت اقداماتی را در منطقه‌ای انجام می‌دهد، باید برای مردم روشن باشد که تنها زمین خالی نیست و دولت واقعاً در حال انجام کاری است. بسیاری از مردم، به‌ویژه در مناطق مختلف، با سوءظن به این موضوع نگاه می‌کنند و گمان می‌کنند که دولت تنها اقداماتی ظاهری انجام می‌دهد. این نگاه باید اصلاح شود؛ زیرا مردم، به‌ویژه کسانی که قصد دارند در پروژه‌های مسکن ثبت‌نام کنند، انتظار دارند که دولت در راستای ساخت و ساز اقدامات مؤثری انجام دهد.
یکی از نکات مهم این است که زمینه‌سازی برای ساخت مسکن باید همزمان به‌طور کامل آماده باشد. این آماده‌سازی شامل اقدامات اولیه مانند تأسیس زیرساخت‌ها، جدول‌گذاری، درخت‌کاری و برق‌رسانی به مناطق است.
راهکارهای افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در زمین‌های مسکونی
همچنین، هنگامی که زیرساخت‌ها آماده میشود، باید همزمان با آن زمین‌ها به مردم واگذار شود. به هیچ عنوان نباید منتظر ماند تا زیرساخت‌ها کاملاً تکمیل شود، بلکه باید همزمان با پیشرفت کار، زمین‌ها نیز در اختیار مردم قرار گیرد.
نکته دیگر، ارائه وام‌های ساخت مسکن است. باید برای مردم شرایطی فراهم شود که بتوانند با دریافت وام، ساخت مسکن را آغاز کنند. مسئولین باید پیگیری کنند که وام‌های لازم به موقع در اختیار مردم قرار گیرد تا روند ساخت ادامه یابد.
در خصوص پروژه‌های انفرادی و گروهی، زمین‌هایی که به مردم داده میشود باید قابلیت سرمایه‌گذاری داشته باشند. یعنی مردم باید بتوانند روی این زمین‌ها سرمایه‌گذاری کرده و ساخت‌وساز کنند. اگر زمینی که به مردم داده میشود از نظر ارزش بازار قابل توجه نباشد، مردم تمایلی به سرمایه‌گذاری در آن نخواهند داشت.
به‌عنوان مثال، در مناطقی که زمین‌ها ارزش زیادی ندارند، مردم رغبتی برای هزینه‌های سنگینی برای ساخت خانه ندارند چرا که سرمایه گذاری در مناطق دیگر و یا بازارهای ثانویه ممکن است برای مردم اقتصادی‌تر باشد.
در نهایت، باید تأکید کنم که برای موفقیت پروژه‌های مسکن، به‌ویژه در مناطقی که فرهنگ مردم با آپارتمان‌نشینی سازگار نیست، باید تدابیری اندیشیده شود که مردم برای ساخت‌وساز تشویق شوند و سرمایه‌گذاری مناسبی در این زمینه انجام دهند. در غیر این صورت، پروژه‌ها با مشکلات جدی مواجه خواهند شد.
فارس: به نظر شما چرا برخی از مدیران در واگذاری زمین به مردم دچار تردید می‌شوند و با توجه به اهمیت وام ساخت مسکن چه مشکلاتی ممکن است در مسیر دریافت تسهیلات ساخت مسکن به وجود بیاید؟
نوروزی: مسئله این است که تأمین زمین و دشواری‌های مربوط به آن شرایط خاص خود را دارد. بعضی از مدیران حتی به همین دلیل تمایل ندارند زمین‌ها را به مردم واگذار کنند؛ زیرا وقتی زمین به مردم واگذار میشود، آنها مجبور هستند برای تأمین زمین‌های بیشتر، مجوزهای لازم را بگیرند و مکان‌یابی کنند که این کار سختی‌ها و چالش‌های زیادی برای مدیران استان دارد.
برخی از مدیران نمی‌خواهند با این مشکلات روبه‌رو شوند و این مسئله ممکن است برایشان دردسر ایجاد کند. در برخی استان‌ها، مدیران ترجیح می‌دهند از درگیری‌های احتمالی اجتناب کنند تا مشکلی برای خودشان پیش نیاید.
اعتمادسازی در فرآیند تأمین زمین و مسکن
بعضی‌ها واقعاً می‌گویند که زمین نداریم، اما در حقیقت از پیگیری و اقدام خودداری می‌کنند.
در کشور ما برای انجام کارها سختی‌های زیادی وجود دارد. وقتی که می‌خواهی کاری انجام دهی، همه چیز پیچیده و دشوار میشود.
یکی از نکات مهم، تأکید بر ارائه زمین‌هایی است که قابلیت سرمایه‌گذاری داشته باشند. نباید زمین‌هایی به مردم واگذار کنیم که ارزش کمی دارند و نمی‌توانند به‌راحتی برای ساخت‌وساز استفاده شوند.
برای مثال، در سمنان، در مناطقی که ارزش سرمایه گذاری داشتند، سه تا چهار خانوار زمین دریافت کرده و موفق شدند در مدت شش ماه تا یک سال خانه‌هایشان را بسازند و در آنها زندگی کنند. به‌طور کلی، باید ملاحظات دقیق‌تری در هنگام واگذاری زمین به مردم رعایت شود.
واگذاری زمین؛ مالکیت دائمی یا اجاره ۹۹ ساله؟
فارس: چه تفاوتی میان واگذاری زمین به‌صورت دائمی و اجاره‌ای (۹۹ ساله) وجود دارد؟
نوروزی: وقتی زمین به صورت ۹۹ سالهبه مردم واگذار میشود عملا بین ۵۰ الی ۷۰ درصد هزینه های خانه دار شدن برای مردم کاهش می‌یابد.
وقتی که مالکیت زمین به‌صورت دائمی به مردم واگذار میشود، بازپس‌گیری آن به‌مراتب سخت‌تر خواهد بود.
در صورتی که زمین‌ها به گروه‌های کوچک واگذار شود، ممکن است مردم علاقه‌ای به مشارکت نداشته باشند، بنابراین باید به‌دقت گروه‌های هدف را انتخاب کرده و فرآیندهای اجرایی به‌طور کامل آماده شود.
فارس: اخیرا شنیده‌ایم که سامانه‌ای به عنوان هم‌رسان دارد ایجاد میشود و می‌خواستیم بدانیم که نقش سامانه‌هایی مانند "سامانه هم‌رسان" در تسهیل فرآیند ساخت‌وساز چیست و آیا می‌توان فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی را سریع‌تر و ساده‌تر کرد؟
نوروزی: بله ببینید با ایجاد سامانه‌ای به نام "سامانه هم‌رسان"، این امکان فراهم میشود تا مردم به راحتی با پیمانکاران و استادکاران ارتباط برقرار کرده و فرآیند ساخت‌وساز را راحت‌تر پیش ببرند.
این سامانه امکان عقد قراردادهای رسمی و حقوقی را فراهم می‌آورد و به‌طور کلی به مردم کمک می‌کند تا راحت‌تر افراد مورد نیاز خود را پیدا کنند و پروژه‌های ساخت‌وساز خود را به عنوان کارفرما به انجام برسانند.
در این سامانه می‌توان زیرساخت‌هایی ایجاد کرد که برای مثال برای یک زمین 200 متری ده‌ها مدل معماری طراحی و بعد از تایید نظام مهندسی و شهرداری در سامانه قابل نمایش باشد. وقتی نقشه‌ها تایید می‌شوند، مردم با کمترین هزینه و زمان می‌توانند ساخت‌وساز خود را به عنوان کارفرما شروع کنند.
از یک طرف این کار مزایای زیادی دارد و از طرف دیگر، فرایند صدور پروانه ساختمانی که یکی از مشکلات اصلی حوزه مسکن است، بسیار طولانی میشود. به این معنا که وقتی نقشه‌ها از سوی نظام مهندسی و شهرداری تأیید شدند، مردم باید به دنبال تأسیس سایر مدارک مورد نیاز مانند نقشه‌های تاسیسات، مکانیک، برق و معماری بروند. این نقشه‌ها به‌طور کامل باید انجام شود.
این فرآیند در نهایت هم برای مردم از لحاظ مالی بسیار به‌صرفه خواهد بود. همچنین میتوانیم گروه‌های جهادی متخصص در حوزه عمرانی را از طریق این سامانه برای ساخت مسکن محرومین به پروژه ها متصل کرد.
به این ترتیب، تمام مراحل به‌طور شفاف انجام خواهد شد و مردم می‌توانند از گروه‌های جهادی با رتبه‌بندی مشخص استفاده کنند. این امر باعث میشود که مردم به‌راحتی پیمانکار مناسب خود را پیدا کنند و از نظر مالی نیز صرفه‌جویی کنند.
این فرآیند باید به‌صورت شفاف و منظم انجام گیرد. در کنار این، میتوانیم درگاه‌های کمک مردمی برای حمایت از محرومان جهت ساخت مسکن فراهم کنیم.
این موارد باید به‌طور کامل در سامانه‌ای شفاف نمایش داده شوند و پیشرفت کار برای عموم مردم قابل مشاهده باشد. به این ترتیب، به‌جای اینکه مردم با مشکلات مختلف درگیر شوند، همه‌چیز به‌طور شفاف و مرتب در دسترس است.
در زمینه انتخاب افراد برای پروژه‌های مختلف، باید فرآیندهایی وجود داشته باشد که به افراد حق انتخاب بدهد، به‌گونه‌ای که هیچ‌کس نتواند حق دیگران را ضایع کند.
مزایای پروژه‌های کوچک‌مقیاس در مقایسه با انبوه‌سازی
سوال: بعضی‌ها عقیده دارند که دولت نباید تصدیگر شود و نباید مستقیماً با پیمانکاران قرارداد ببندد نظر شما در این باره چیست و چه مزایایی در اجرای پروژه‌های کوچک‌مقیاس (ساختمان‌های یک تا سه طبقه) نسبت به انبوه‌سازی وجود دارد؟
نوروزی:
سوالی که مطرح کردید این است که دولت نباید خودش وارد تصدیگری شود و نباید مستقیماً با پیمانکاران قرارداد ببندد. یکی از مشکلات اصلی پروژه‌ها، طولانی بودن زمان اجرای آنها و در نتیجه بالا رفتن هزینه‌ها است. چرا که پیمانکاران قراردادهایی با تعدیل قیمت دارند و هر چه پروژه بیشتر طول بکشد، سود بیشتری نصیب آنها خواهد شد.
به‌طور کلی، ما نباید در پروژه‌های جدید به سمت انبوه‌سازی برویم. باید یک حالت بینابین از انبوه‌سازی و پروژه‌های کوچک داشته باشیم.
به‌طور مثال، اگر بخواهیم پروژه‌هایی در مقیاس کوچک مانند واحدهای یک‌طبقه تا سه‌طبقه تا پایان سفت کاری و نما و تاسیسات انجام دهیم، پیمانکاران بدون تعدیل قیمت وارد پروژه می‌شوند و راحت‌تر کار را پیش می‌برند. در این صورت، پروژه‌ها سریع‌تر و با کیفیت بهتری اجرا خواهند شد.
ساختمان‌های یک تا سه طبقه سریع‌تر به پایان می‌رسند و به‌ویژه در این حالت نازک‌کاری‌ها با مدیریت و سلیقه مردم انجام میشود و برای پیمانکاران الزامی نیست.
در این پروژه‌ها، پیمانکار فقط فونداسیون، اسکلت، دیوارچینی، نما و تاسیسات را انجام می‌دهد و سپس آن را به مردم تحویل می‌دهد. در واقع، نازک‌کاری که شامل کاشی‌کاری، گچ‌کاری، کابینت‌سازی، درب و پنجره است، بخش زیادی از هزینه ساخت را شامل میشود و زمان زیادی می‌برد با مدیریت خود مردم انجام میشود.
در این مدل، چون بیشتر مراحل ساختمان تکمیل شده، مردم می‌توانند بخش‌های داخلی مانند اتاق‌ها را تغییر دهند و نازک‌کاری را خودشان انجام دهند. این به آنها اجازه می‌دهد که خانه را مطابق سلیقه خود بسازند.
در عین حال، این روش مزیت‌های انبوه‌سازی را دارد، چون باعث کاهش هزینه‌های پیمانکاری و افزایش سرعت ساخت میشود. پیمانکار باید پروژه را سریع‌تر به پایان برساند زیرا در این مدل، هیچ تعدیل قیمتی وجود ندارد و پیمانکار نمی‌تواند هزینه‌ها را افزایش دهد.
علاوه بر این، مدل طراحی شده به‌گونه‌ای است که می‌تواند به مردم این امکان را بدهد که خودشان طراحی و نازک‌کاری‌ها را انجام دهند. این کار به آنها آزادی عمل می‌دهد که اتاق‌ها را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر کنند و از این طریق، خودشان شکل نهایی خانه‌شان را انتخاب کنند.
این مدل در استان‌های یزد و کرمانشاه اجرایی شده است.
سوال: برای اعتماد مردم به این پروژه‌ها چه اقداماتی پیش‌بینی شده است؟
نوروزی: برای اینکه این فرایند به‌طور شفاف و مؤثر پیش برود، باید قراردادها و شرایط پروژه‌ها به‌وضوح اعلام شوند. این موضوع باید به گونه‌ای باشد که مردم اعتماد کنند و بدانند که پروژه‌ها به‌طور واقعی پیشرفت دارند. برای جلب اعتماد مردم، باید اطلاعات دقیق و شفاف در مورد پیشرفت پروژه‌ها ارائه دهیم.
لزوم شفافیت در پیشرفت پروژه‌های مسکن و جلب اعتماد عمومی
به‌طور مثال، اگر پروژه‌ای ۷۰ درصد پیشرفت کرده است، باید این مورد به‌طور رسمی اعلام شود و حتی میتوانیم مبلغ تقریبی که برای تکمیل پروژه نیاز است، به مردم اطلاع دهیم. این شفاف‌سازی باعث افزایش اعتماد و مشارکت مردم خواهد شد.
برای پروژه‌های حمایتی نیز میتوانیم مکانیزم‌هایی برای کمک به افراد نیازمند ایجاد کنیم. به‌عنوان مثال، میتوانیم برای کمک به تامین مالی پروژه‌هایی که برای دهک های پایین درحال ساخت است به جای بخشی از آورده مردم عراضی وزارت راه و شهرسازی با مطالبات قطعی پیمانکاران تهاتر نمود و پس از ساخت واحدهای مسکونی این منابع را به صورت اقساطی و قرض الحسنه از مردم اخذ نمود.
بانک مسکن به‌عنوان ضامن پرداخت این منابع که از محل تامین زمین ایجاد میشود برای زمین‌ها می‌تواند کمک کند و این فرایند به‌صورت شفاف و سازمان‌یافته انجام شود. در این مدل، مردم باید اعتماد کنند که تمام مراحل به‌طور شفاف و صحیح پیش می‌رود و هیچ گونه سوءاستفاده‌ای در کار نخواهد بود.
در نهایت، این فرایند باید به‌گونه‌ای طراحی شود که هم متقاضیان عادی و هم حمایتی به راحتی بتوانند در آن شرکت کنند و از مزایای آن بهره‌مند شوند. اگر مردم احساس کنند که شفافیت در کار وجود دارد و پروژه‌ها به‌طور واقعی در حال پیشرفت هستند، اعتماد آنها جلب خواهد شد و این پروژه‌ها موفق خواهند بود./ فارس
hadidnews.com/vdchq-nx.23nwxdftt2.html
