ماجرای اتاق جنگ دوفاکتو در تبادل زندانیان میان تهران- واشنگتن

این خبرگزاری ادامه می دهد که بهرام مکانیک 69 ساله پیش از طلوع آفتاب روز یکشنبه از بازداشتگاه هوستون خارج شد. وی با عفو ریاست جمهوری بر اساس توافق محرمانه با ایران بر سر تبادل آزادی زندانیان، از زندان رها شد.

رو کردن شانس به مکانیک و 6 ایرانی در زندان های آمریکا به خاطر توافق امنیتی – اطلاعاتی بود که همراه با برداشته شدن تحریم های بین المللی ایران و تغییر بی سابقه در روابط تهران و واشنگتن حاصل شد.

این مبادله تاریخی با عدم اطمینان و نگرانی از سوی دو طرف تا آخرین لحظه ها دنبال می شد. پیش فرض ها و عدم اعتماد به یکدیگر میان تهران و واشنگتن، بر اساس نظر مقامات دولتی و وکلای 6 ایرانی، در فضای تبادل همچنان حکفرما بود.

جول اندرفی، وکیل زندانیان ایرانی در مصاحبه با رویترز مدعی می شود که در همان زمان، ایرانی ها از مکانیک می خواهند که به ایران سفری داشته باشد و از دولت به خاطر لابی های برای آزادیش تشکر کند!

به گزارش رویترز، وکلای مدافع ایرانی های بازداشتی در آمریکا، اقدام باراک اوباما را نشانی از بیگناهی موکلانش می داند. آنها معتقد اند مکانیک و دیگر بازداشتی ها، هیچگاه یک تهدید محسوب نمی شدند و آنها مهاجرانی خودساخته بودند که گرفتار گسترده ترین ممنوعیت تجارت در ایالات متحده آمریکا شدند.

دولت باراک اوباما برای تحت فشار قرار دادن اقتصاد ایران و پذیرش توافق هسته ای، تهران را مورد تحریم های گسترده ای قرار داده بود. بخشی از این تحریم ها علیه ایران همچنان باقی مانده اند و روز یکشنبه نیز به خاطر برنامه های موشکی، تحریم های جدید آمریکا علیه ایران اعمال شد.

وکلای زندانیان ایرانی در آمریکا، برای اولین بار ازموضوع تبادل و بخشش موکلانشان از یک هفته قبل از آن مطلع شدند.

این خبرگزاری در ادامه خاطر نشان می کند مکانیک و افقهی بدون قرار وثیقه از آوریل در زندان به سر می بردند، و تورج فردید، با قرار وثیقه در بیرون زندان بود. هر سه نفر متهم به ارسال قطعات الکترونیکی به ایران بودند و با مجازات 20 سال زندان روبه رو شده بودند.

کنت اسکافر، وکیل فردید می گوید این مبادله مانند بردن لاتاری بود.

جان کری و همکارانش در مذاکرات وین، بیش از یکسال قبل با ایران درباره مبادله زندانیان به گفتگو پرداخته بودند.

در ادامه رویترز از اتاق جنگ دوفاکتویی می گوید که برای تبادل زندانیان در نظر گرفته شده بود، یکی از مقامات دولتی آمریکا اذعان کرد در هفته های اخیر، کاخ سفید، "اتاق جنگ دفاکتو" را تاسیس کرد که توسط سوزان رایس، مشاور امنیت ملی اوباما، هدایت می شد و مبادله زندانیان را هماهنگ می کرد. هدف این بود که هیچ شانسی را برای آزادی 4 دو تابعیتی آمریکایی بر سر مبادله با آقای مکانیک و دیگر زندانیان ایرانی نباید از دست برود و همزمان این مبادله باید صورت گیرد.

برنامه همزمان سازی لحظه به لحظه با مقامات در وین هماهنگ می شد؛ درست جایکه قرار بود اجرای توافق هسته ای به صورت رسمی روز شنبه آغاز شود. مقامات سوئیسی نیز در تهران با آمریکایی ها و زندان های تگزاس، ویرجینیا و نیویورک در ارتباط مداوم بودند.

یکی از مقامات دولتی آمریکا در گفتگو با رویترز خاطر نشان می کند که یک معامله ای اینچنینی حدودی اعتماد ایجاد می کند اما ما در آن زمان روابط اعتمادآمیز کاملی نداشتیم.

بر اساس اظهارات مقامات آگاه، در ماه نوامبر، فریبرز جهانسوزان، رایزن حقوقی بخش منافع ایران در واشنگتن، آقای مکانیک و افقهی را در زندان ملاقات کرد و به آنها اطلاع داد که در لیست مبادله زندانیان قرار دارند.

رویترز در ادامه مدعی شده که جهانسوزان حاضر به گفتگو در این زمینه نشد.

این خبرگزاری در ادامه اضافه می کند که جهانسوزان در اوایل ژانویه مجددا با ایرانی های محبوس ملاقات می کند و عنوان می کند که روز مباله در حال نزدیک شدن است و از آنها می خواهد که گفتگوهای فی مابین را محرمانه نگه دارند.

در اواخر هفته گذشته، مقامات قضایی آمریکا به وکلای زندانیان ایرانی اطلاع می دهند که زندانی ها مورد عفو و بخشش اوباما قرار گرفته اند.

یک مقام دولتی آمریکا می گوید که ایران در ابتدای مطرح شدن مبادله زندانی ها، لیستی چند ده نفر برای آزادی ارائه می کند. اما به مقامات ایرانی گفته می شود که اوباما کسانی را که متهم به خشونت یا تروریسم هستند را مورد بررسی قرار نخواهد داد. بنابراین آنها اسامی را سعی کردند معرفی کنند که دارای آن ملاک ها نباشند.

رویترز به مکالمه آقای مکانیک و وکیلش با جهانسوزان اشاره می کند که آنها روز جمعه با وی تماس می گیرند و مهدی عطافت، مدیر بخش منافع ایران، یک بار دیگر پیشنهاد عفو اوباما را مطرح می کند.

این خبرگزاری ادعا می کند که طرف ایرانی درخواستی از مکانیک دارند که براساس آن، وی باید حتی برای یک بار دیدار هم که شده باید به ایران بازگردد.

مقامات آمریکایی به آندروفی، وکیل آقای مکانیک اعلام می کنند که پیش از طلوع شنبه برای آزادی او در بازداشگاه فدرال هوستون راس ساعت 5 وسی دقیقه حاضر باشد.

رویترز در ادامه گزارش خود می نویسد که مکانیک و افقهی به اتاق کنفرانس در زندان در حالیکه لباس زندان بر تن داشتند، هدایت می شوند. در همان زمان ملاقات کوتاهی بین آقای مکانیک و همسرش صورت می گیرد اما دوباره از یکدیگر جدا می شوند.

این خبرگزاری اشاره می کند که در لحظه حساسی که درحال آمدن بود، مقامات زندان، از همراهان دو زندانی می خواهد تا زمان انجام کارهای ترخیص منتظر بمانند.

در تهران، مقامات ایرانی با پرواز همزمان جیسون رضائیان بهمراه همسر و مادرش با هواپیمای سوئیسی اجتناب می کنند و این اتفاق باعث می شود تا مقامات آمریکایی، آزادی مکانیک و دیگر زندانیان را تقریبا 24 ساعت به تاخیر بیاندازند تا موافقت ایرانی ها را جلب کنند.

رویترز در پایان می افزاید در ساعت 4 و 45 دقیقه صبح روز یکشنبه، به محض اینکه رضائیان آماده ترک تهران می شود، درهای زندان به روی آقای مکانیک و افقهی گشوده می شود.