معامله جهانی بر خرابه های داعش

به گزارش حدید نیوز، هرچند تروریسم در چنددهه اخیر فعالیتش را گسترش داده ولی از سال های 2010 تا 2015 چنین حجمی از تروریسم را جهان شاهد نبوده است. می توان این سال ها را پیک تروریسم جهانی نامید. تروریسمی که بیشترین خسارت ها را به منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا وارد کرده و بیشترین تلفات انسانی و مادی را نیز برجای گذارده است. 

اندکی به گذشته بازگردیم، حملات آمریکا به افغانستان و ائتلافی به رهبری عراق و تهاجم به عراق، واکنش خونین آمریکا به حملات تروریستی به نیویورک بود. برج های دوقلوی تجارت جهانی در آمریکا فرو ریخت و آمریکا بر خرابه های آن استیلای جهانی خود را گسترش داد. اما پیش از سال 2001، طالبان و القاعده در حال انجام اقدامات تروریستی خود بودند و افغانستان را به بهشت تروریست های جهان تبدیل کرده بودند، چرا در آن زمان علیه آنها اقدامی صورت نگرفت و تنها با تهدید منافع غرب بود که قدرت مانور تروریسم کاهش یافت.

این رویه در زمان کنونی نیز بار دیگر تکرار شد. پس از حملات 13 نوامبر 2015 به چندین هدف در پاریس بود که به ناگهان ائتلاف های جهانی صوری برای نابودی داعش، ماموریت خود را تغییر دادند و سعی در محدودسازی آن کردند. داعش تا پیش از این در عراق و سوریه، به صورت گسترده ای در حال انجام عملیات های خونین و جنایت های وحشتناکی بود و زمین بازی برای آن در بیشتر کشورهای منطقه فراهم شده بود، چه اتفاقی روی داد که حساسیت ها علیه آن بالا گرفت و کشورها یکدیگر را برای افزایش قدرت داعش، متهم می کنند؟ 

گروه تروریستی داعش در سال 2012 قدرت خود را افزایش داد و به مرور بر سرزمین های تحت تصرف خود افزود. سوریه که با شروع جنگ مسلحانه داخلی بی ثبات شده بود، محیط استرلیزه بسیار مناسبی برای رشد تروریسم شد. تروریست ها به مانند ویروس خاک سوریه را به توبره بستند و تروریست های بین المللی، راهی بهشت امن تروریسم شدند. نقطه کانونی حمایت کشورهای خارجی از موج تروریسم در سوریه، سرنگون کردن بشار اسد به هر قیمتی بود. تاریخ بار دیگر در حال تکرار بود و سرنگونی اسد مجوز هر اقدام تروریستی و جنایت را داده بود.

صف بندی ها در زمین سوریه واضح تر شد و کشورهای غربی و کشورهایی مانند عربستان، ترکیه، قطر، اردن و امارات، کارتل حمایت از ائتلاف داخلی مخالف اسد با هر نام و نشانی را به راه انداختند. نابودی سوریه در عرض یک سال به واقعیت انجامید و کشوری که روزگاری مقصد توریست ها بود به جولانگاه تروریست ها تبدیل شد. اما در سوی دیگر صف، ایران، حزب الله لبنان و بعدها روسیه در حال مقاومت در مقابل ائتلاف ننگین حامی تروریسم بودند و هستند. ایران که خطر تروریسم را در همان آغاز ناامن سازی سوریه احساس کرده بود، بدون هیچ درنگی به کمک حکومت دمشق شتافت و مانع از فروپاشی نظام اسد شد. تنها مانع اصلی بر سر پیروزی تروریسم در سوریه را ایران ایجاد کرد و در دو ماه اخیر نیز روسیه با ورود نظامی به جنگ سوریه، مانع از پیشروی ها شد. 

از سوی دیگر، داعش با اعتماد به نفسی که در سوریه کسب کرده بود بار دیگر به سمت عراق حرکت کرد تا ابوبکر البغدادی که هسته داعش را در عراق شکل داده بود، قدرت خود را به رخ هم وطنان خود نیز بکشد. سال 2014 نقطه اوج لشکرکشی داعش به عراق بود. استان های شمال عراق مانند نینوا و صلاح الدین  و بعدها الانبار، به اشغال این گروه در آمدند. در این کشور نیز همان صف بندی های کشورهای خارجی در سوریه، وجود داشت. 

افزایش ناامنی در سوریه و عراق، موج بزرگی از مهاجرت ها را به سمت مرزهای کشورهای اروپایی ایجاد کرد. مهاجرت هایی که اتحادیه اروپا را شوکه کرد و به دنبال موانع حرکت این موج به سمت شهرهای خود بودند. انفجارها و عملیات های تروریستی در پاریس، این بهانه را به دست کشورهای اروپایی داد تا به صورت آشکارتری مانع ورود مهاجرین و آوارگان جنگی شوند. اما ورای این جنگ علیه تروریسم وارد فاز جدیدی شد. کشورهایی که تا پیش از آن، تنها نظاره گر جنایت های گروه های تروریستی در سوریه، عراق، لیبی و... بودند، به ناگهان در مجالس خود طرح حمله به داعش را به تصویب رساندند و جنگنده های کشورهایی چون فرانسه و بریتانیا، سورت های پروازی خود را در سوریه افزایش دادند.

کشورهایی که تنها راه حل بحران سوریه را سرنگونی اسد عنوان می کردند، حفظ اسد را حداقل در دوره انتقالی و نابودی داعش لازم دانستند و ایران را نیز به نشست های بین المللی مربوط به سوریه دعوت کردند. و مضحکتر از آن، ایجاد ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان سعودی برای مبارزه با تروریسم بود. این کشور در اقدامی کاملا تمسخر آمیز ائتلافی از 34 کشور عربی و مسلمان علیه تروریستم را اعلام کرد، ائتلافی که برخی از کشورهای آن مانند پاکستان و اندونزی از حضور در آن اطلاعی نداشتند! این ائتلاف حتی مورد تمسخر رسانه ها و برخی از کشورهای غربی نیز قرار گرفت. عربستان که قصد داشت از تبلیغات جهانی مبارزه با تروریسم عقب نماند، دست به ابتکاری زد که از همان ابتدا شکست آن مشخص بود و در اقدامی وقیحانه اعلام کرد درصورتیکه ایران نیز خواهان حضور در ائتلاف است باید درخواست کند تا پس از بررسی و پذیرش شروط عربستان پاسخ آن داده شود. 

ولی با این وجود، اتفاقات دیگری نیز در عرض یکماه روی داد که تا پیش از این مشاهده نشده بود. نیروهای تروریست فعال در سوریه و عراق و به خصوص تروریست های داعشی به طور گسترده ای از شبکه های اینترنتی استفاده می کردند. توییتر، فیسبوک و یوتیوب، بیشترین خدمات را به داعش ارائه داده بودند. نیروهای داعش به راحتی می تواستند برای خود در شبکه های اجتماعی حساب باز کنند و به تبلیغ بپردازند. بیشترین کسانی که از کشورهای خارجی به داعش پیوستند از طریق کانال های شبکه های اجتماعی با این گروه آشنا شدند و به آن گرایش پیدا کردند. داعشی ها تصاویر و کلیپ های فراوانی از جنایات خود تهیه می کردند و بر روی اینترنت قرار می دادند. ولی در حال حاضر زمینه فعالیت آنها در اینترنت محدود شده و حتی برخی از سایت های فعال داعش و گروه های تروریستی پرخطر برای غرب، معلق شده اند. توییتر و فیسبوک بیشتر حساب های مربوط به تروریست ها را بسته اند و حتی حساب هایی که کمترین گرایشی به این گروه نشان دهند را معلق می کنند. 

در همین حین محدودسازی داعش در شبکه اینترنت، اوباما نیز اعلام می کند که داعش بیش از 40 درصد از تصرفات خود را در عراق از دست داده است. برای بسیاری از ناظران بیطرف واضح است که  در زمانیکه داعش در حال تصرف استان های عراق بود، آمریکا تنها نظاره گر سیطره این گروه در عراق بود و حتی به پشتیبانی از کشورهای تامین کننده تروریست ها می پرداخت. اوباما در نطق خود به گونه ای از کاهش تصرفات داعش در عراق می گویید که گویی آمریکا در این موفقیت سهم داشته است. 

می توان شرایط کنونی گروه های تروریستی را در عراق و سوریه، پس از حملات پاریس، به شرایط طالبان و القاعده در افغانستان پس از حملات یازده سپتامبر مشابه دانست. با محدودسازی القاعده و طالبان در افغانستان و پراکنده شدن آنها در پاکستان و افغانستان، تروریسم هرگز نابود نشد بلکه به کل کشورهای منطقه تکثیر یافت و پس از چند سال گروه های وحشتناک تری در عراق و سوریه، ظهور کردند. بنابراین نمی توان انتظار داشت پس از کاهش قدرت و محدود کردن داعش در سوریه و عراق، تروریسم به طور کلی تضعیف و نابود شود و پس از مدتی بازماندگان آنها در گوشه ای دیگری از منطقه مانند لیبی یا سودان، با قدرت بیشتری پا به میدان خواهند گذاشت تا کشورهای منطقه هیچگاه روی آرامش و ثبات را تجربه نکنند و پول های نفت و منابع طبیعی خود را در یک چرخه معیوب هزینه خرید میلیاردها دلار و یورو، تسلیحات نظامی کنند. 

بنابراین، زمانی تروریسم به معضل یا دستور کار جهانی تبدیل می شود که یکی از کشورهای غربی مانند آمریکا و فرانسه، عملیات های تروریستی را تجربه کنند. عملیات های که طی آن گروه داعش یا القاعده، تلفات سنگینی را متوجه آنها سازد و بمب های انتحاری زیر گوش مقامات غربی منفجر شود. ائتلاف جهانی در این زمان علیه تروریست ها در منطقه به ناگهان به صف می شوند تا تروریسم را حداقل در منطقه محدود سازند و مانع از ورود آن به سمت خود شوند. این رویه پس از 13 نوامبر با جدیت دنبال شده و نشست های بین المللی برای حل بحران سوریه با تناوب زمانی کمتری تشکیل می شوند. دوران افول داعش آغاز شده تا زمانی دیگر با نام دیگر و در جایی دیگر، قویتر و رام تر ظهور کند.