کارشناسان می گویند بازارهای کار بین المللی این فرصت را برای هر کشوری به وجود می آورد که علاوه بر انتقال ارز به داخل، تکنولوژی، دانش و تاکتیک های بازارهای کار بین المللی از طریق شاغلان در خارج وارد کشور می شود و از این رو این فرصت نیز فراهم می شود که کشورها بتوانند از امکان اشتغال درصدی از کارجویان خود در سایر بازارهای کار دنیا نیز برخوردار باشند.
در ایران جستجو برای کار در بازارهای کار خارجی به روش‌هایی تقریبا متفاوت از سایر کشورها صورت می گیرد. کارشناسان می گویند برخی دلایل مانند ناآشنایی جوانان جویای کار ایرانی به زبان‌های خارجی، تحریم‌ها، ارزان بودن نیروهای کار سایر کشورها و همچنین تفاوت آموزش‌ها در ایران با نیازهای بازارهای کار خارجی؛ از دلایلی است که باعث می شود تا کارجویان ایرانی نتوانند در بازارهای کار سایر کشورها، حضور موثری داشته باشند.
فرصت‌هایی برای بیکاران که نباید از دست بروند
البته در بخش مهاجرت و اقدام انفرادی، اتفاقا بسیاری از کارجویان ایرانی موفق به کسب مجوز اشتغال در بازارهای کار اروپا، کانادا، استرالیا و سایر نقاط جهان شده اند.
در یکی دو دهه اخیر که مسایلی همچون بی توجهی سیاست‌گذاران برای استفاده از فرصت بازارهای کار بین المللی، امکان حضور انبوه کارجویان ایرانی در آنسوی مرزها را گرفته، برخی برای اشتغال و زندگی در خارج کشور رو به برنامه ریزی انفرادی و اقدام از طریق دوستان و آشنایان خود در خارج کشور کرده اند.
بنابراین اینکه بگوییم در بسیاری از کشورها امکان اشتغال نیروی کار ایرانی وجود ندارد، نادرست است اما با دشواری هایی همراه است که حالا انتظار می رود در شرایط پساتحریم فرصت‌های جدیدی به روی کارجویان ایرانی در آنسوی مرزها گشوده شود.
البته کارشناسان معتقدند روند اعزام نیروی کار به خارج باید به شکلی باشد که زمینه ارتباط افراد با داخل کشور و انتقال دانش و تکنولوژی و همچنین درآمد خارجی به کشور فراهم باشد و اینگونه نشود که افراد برای کار به خارج بروند و ارتباط آنها با کشور قطع شود، چرا که در بسیاری از موارد این روند بیشتر شبیه فرار مغزها از کشور است تا اعزام نیروی کار به بازارهای کار بین المللی.
محمد اکبرنیا مدیرکل دفتر هدایت نیروی کار و کاریابی های وزارت کار در این باره گفت: با رویکرد جدید دولت و حاصل شدن رشد اقتصادی مثبت در کنار مذاکرات اخیر هسته ای کشور، انتظار می رود تحرک مناسبی در بازار کار کشور صورت پذیرد.
این مقام مسئول در وزارت کار اظهارداشت: در بخش اعزام نیروی کار به خارج، کشور ظرف چند سال گذشته به دلیل فراهم نبودن زمینه های مناسب ارتباط با کشورهای دیگر، اعزام انبوه نیروی کار صورت نگرفت و در این حوزه ۷۵ دفتر مشاوره اشتغال خارج از کشور به صورت نیمه فعال باقی ماندند.
غفلت دولت از امکان صدور بیکاران در پساتحریم
اکبرنیا خاطرنشان کرد: برای اینکه بتوانیم فشار و نرخ بیکاری کارجویان فارغ التحصیل دانشگاهی را بشکنیم باید ارتباط موثری با کشورهای نیروپذیر برقرار شود و دولت تلاش‌هایی را از طریق وزارت امور خارجه انجام دهد تا بتوان شاهد شکست تورم بیکاری باشیم.
وی همچنین به لزوم ارائه آموزش‌های مهارتی و فنی و حرفه ای برای کارجویانی که قصد اشتغال در بازارهای کار بین المللی را دارند، اشاره کرد و گفت: از این طریق می توان زمینه هایی را برای اعزام انبوه کارجویان به بازارهای کار خارجی فراهم کرد.
حسن کرباسی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کاریابی‌های بین المللی ایران با بیان اینکه در شرایط پساتحریم می توان به رونق اعزام نیروی کار به خارج کشور امیدوار بود، گفت: وضعیت اعزام جویندگان شغل به آنسوی مرزها می تواند رشد داشته باشد.
این مقام مسئول در کاریابی های بین المللی ایران اظهارداشت: اخیرا فرصت مناسبی برای مذاکره با برخی کشورهای اروپایی در قالب حضور هیات‌های اقتصادی خارجی در ایران به دست آمده است که متاسفانه از آن غفلت می شود.
کرباسی با اشاره به اینکه به عنوان نمونه می توان اقدامات مناسبی را برای اعزام نیروی کار به اتریش و آلمان انجام داد، بیان داشت: در حال حاضر هیچ انگیزه و تلاشی از سوی مسئولان دولتی و به صورت خاص وزارت کار در زمینه فراهم شدن زمینه های اعزام نیروی کار به خارج کشور دیده نمی شود.
وی ادامه داد: وزارت کار باید از فرصت حضور هیات‌های خارجی در ایران استفاده کند و در این زمینه برنامه ریزی داشته باشد، همچنین دستگاه‌ها را هماهنگی کنند تا به سیاست روشنی در این باره دست پیدا کنیم.
۴ رشته‌ای که خارجی‌ها نیرو می‌پذیرند
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کاریابی‌های بین المللی ایران افزود: از ابتدای تشکیل دولت تدبیر و امید تاکنون، تنها یک نشست در قالب کمیته ماده ۳۵ تشکیل شده که وظیفه سیاست گذاری در زمینه اعزام نیروی کار به خارج از کشور را بر عهده دارد. مسئولان باید در این خصوص پیگیری های لازم را داشته باشند و تا برنامه ریزی نباشد، کار به جایی نخواهد رسید.
کرباسی به لزوم مطالعه و شناسایی بازارهای نیروپذیر اشاره کرد و گفت: وزارت کار باید مطالعه کند که در حال حاضر چه صنایعی می توانند در خارج از کشور فعالیت داشته باشند، نیروهای کار باید در چه رشته هایی آموزش ببینند و چگونه فرصت استفاده از بازارهای کار بین المللی برای کارجویان فراهم شود.
به گفته وی، در حال حاضر برخی رشته ها مانند پرستاری، پزشکی، مکانیک و IT مورد نیاز و درخواست کشورهای اروپایی و نیروپذیر است ولی از سوی سیاست گذاران کشور هیچگونه برنامه ای برای اعزام کارجویان وجود ندارد.
این مقام مسئول در کاریابی های بین المللی تصریح کرد: از سویی فرصت‌های خوبی برای اشتغال کارجویان ایرانی در کشورهای حاشیه خلیج فارس، آلمان، اتریش و برخی دیگر از کشورهای اروپایی وجود دارد، همچنین زمینه های مناسبی برای اعزام نیروی متقاضی کار به کشورهای اسکاندیناوی وجود دارد.
کرباسی اظهارداشت: وقتی خارجی ها می آیند و متقاضی ورود به صنایع نفت و گاز و خودروسازی کشور ما هستند، ما نیز باید بتوانیم درباره بازارهای کار آن کشورها مطالعه و برنامه ریزی داشته باشیم. در غیر این صورت، زمینه های کار جوانان ایرانی تحصیل کرده در آنسوی مرزها و بازارهای کار بین المللی از دست خواهد رفت
