چرا اوباما باید جایزه صلح نوبل را پس بدهد؟

اوباما در همان روزهای اول ریاست جمهوری خود با حضور در کشور مصر سخنرانی‌ای در جهت جبران عملکرد دولت بوش در کشورهای مسلمان انجام داد که باعث شد دو ماه بعد از وارد شدن به کاخ سفید، برای تحویل گرفتن جایزه صلح نوبل به اسلو برود.


به گزارش حدیدنیوز، هنگام امضای پیمان سال ۱۷۹۶ طرابلس، که پیمانی برای به رسمیت شناختن امریکا توسط مسلمانان خاورمیانه بود، جان آدامز دومین رییس جمهوری آمریکا نوشت:« ایالات متحده دشمنی با قوانین ، دین و یا آرامش مسلمانان ندارد.

از آن زمان تاکنون سالهای زیادی می گذرد و تاریخ به خوبی نشان داده است ، گرچه دومین رییس جمهور امریکا مانند آخرین رییس جمهور این کشور یعنی اوباما در سخن ایده های خوبی برای احترام به حقوق سایر ملت ها داشته است اما در عمل فاصله بسیار زیادی با آنچه که از سالها قبل گفته و شنیده شده است، وجود دارد.

اوباما در همان روزهای اول ریاست جمهوری خود با حضور در کشور مصر سخنرانی ای در جهت جبران عملکرد دولت بوش در کشورهای مسلمان انجام داد که باعث شد دو ماه بعد از وارد شدن به کاخ سفید، برای تحویل گرفتن جایزه صلح نوبل به اسلو برود.

این سخنرانی منشا جایزه ای برای اوباما شد که این روزها بیشتر از هر زمان دیگری محل بحث در امریکا و در کل جهان است : «آیا اوباما شایسته دریافت جایزه صلح نوبل تنها به خاطر ایراد یک سخنرانی بود؟» نگاهی به متن این سخنرانی و همچنین وعده هایی که اوباما برای ایجاد «تغییر» در سیاست امریکا نسبت به مسلمانان منطقه داده بود، نشان می دهد اقدامات بعدی اوباما او را به جایی رسانده که بهتر است خود صراحتا اعلام کند شایسته دریافت چنین جایزه ای نبوده است.

وعده های اوباما در سخنرانی مصر

اوباما در این سخنرانی وعده های زیادی به مسلمانان داد که طی ۶ سال بعد از آن نتوانست این وعده ها را محقق کند اما وعده ها تنها یک جنبه از این سخنرانی بودند، مسئله مهم دریافت جایزه صلح نوبل بود که به واسطه جنگ طلبی اوباما در ماجرای سوریه به شدت زیر سوال رفته است . بحران سوریه مردم امریکا و کل جهان را به سوی دقت بیشتر در متن سخنرانی اوباما برد، به اینکه چرا شخصی که برنده این جایزه شده است، به جایی می رسد و کشورش را به جایی می رساند که بخواهد یک تنه وارد میدان نبرد با کشوری دیگر آنهم به دلایل واهی شود . اما اوباما در این سخنرانی چه گفت و چه وعده هایی به مسلمانان جهان داد؟

اوباما در این سخنرانی در وهله اول به روابط امریکا با کشورهای مسلمان پرداخت و گفت: «در دوران اخیر سلب حقوق و فرصتها از بسیاری از مسلمانان توسط استعمار و جنگ سرد که در بسیاری از اوقات، بدون اعتنا به آرمانهای آنها کشورشان را به مجلی برای جنگ های نیابتی تبدیل کرده است، به تنش میان مسلمانان و غرب افزوده است.»

او البته به این مسئله اشاره ای نکرد که گرچه او در آن زمان از این مسئله انتقاد می کرد که خاک کشورهای مسلمان نباید به محلی برای جنگ های نیابتی در زمان جنگ سرد تبدیل می شد اما هم اکنون نیز این روند در سوریه و یمن و سودان و بسیاری از کشورهای مسلمان منطقه ادامه دارد . نمونه بارز این مسئله بحران سوریه است که به محلی برای جنگ های نیابتی بین نیروهای حامی مقاومت اسلامی و صهیونیستیها و امریکاییها و کشورهای غربی تبدیل شده است و روزانه صدها و هخزاران نفر برای جنگ و همراهی با تروریستها عازم سوریه می شوند. از سوی دیگر اگر اوباما برای آرمانهای ملتهای مسلمان ارزشی قائل است چرا با ارسال سلاح و تجهیزات نظامی به سوریه موافقت می کند و به اقدامی دست می زند که دیگر نتوان پایانی بر این جنگ شهری متصور بود؟

چه کسی بذر نفرت در میان مسلمانان می پاشد؟

او در عین حال در این سخنرانی در دانشگاه الازهر مصر تاکید کرد :«زمانی که رابطه ما بر اساس اختلافات تعریف می شود، ما کسانی را تقویت می کنیم که بذر نفرت می پاشند نه صلح .آنهایی که درگیری ایجاد می کنند و نه همکاری ای که به سعادت همه مردم بیانجامد.» او در این سخنرانی از مسلمانان خواست که اختلافات و نفرت های گذشته از امریکا و غرب را فراموش کنند و از آنها خواست کسانی را تقویت نکنند که بذر نفرت بین ملت های شرق و غرب و مسلمان و امریکایی می کارند اما خود با اقداماتی که طی سالهای بعد انجام داد دقیقا به مصداق بارز فردی تبدیل شد که بذر کینه می کارد و نه صلح!

او در این سخنرانی بارها اعلام کرد که «من در پی آغازی نوین میان ایالات متحده و جهان اسلام بر اساس علائق و احترام متقابل به اینجا آمده ام.» اما گذشت تنها چند سال از این مسئله نشان داد او نیز با وجود اینکه با شعار تغییر به روی کار آمده بود، آغازی نوین برایروابط در دست نداشت و باز هم به سراغ راههایی رفت که بوش رفته بود.

جنگ عراق و تکرار تاریخ در سوریه

وی در ادامه این سخنرانی با اشاره به حمله امریکا به عراق بدون اشاره به کشتاری که در این کشور انجام شد و همچنین وضعیت فعلی امنیت در این کشور گفت:«بر خلاف افغانستان که اجماع جهانی برای حمله به آن وجود داشت ، جنگ عراق را خود برگزیدیم که اختلاف نظرات شدیدی را در کشور من و در جهان برانگیخت. با آنکه معتقدم نهایتا مردم عراق بدون ستم صدام حسین وضع بهتری دارند، در عین حال بر این باورم که رویدادهای عراق به امریکا یادآور شد که فائق آمدن بر مشکلات ، توسل به دیپلماسی و اجماع جهانی را ضروری می کند.» او در حالی در این سخنرانی از توسل خود به اجماع جهانی و دیپلماسی خبر داد که در ماجرای سوریه، به راحتی و بدون در نظر گرفتن مخالفت های جهانی با حمله به این شکور ، بارها اعلام کرده بود حتی اگر ناتو و سازمان ملل و حتی شکورهای همپیمان امریکا با او در این جنگ همراه نشوند،خود به تنهایی به سراغ جنگ در سوریه خواهد رفت.

او در این باره به صحبت های توماس جفرسون یکی از روسای جمهور پیشین امریکا نیز اشاره کرد که گفته بود: «امیدوارم خرد ما همپای قدرتمان رشد کند و به ما بیاموزد که استفاده کمتر از قدرت، خردورزی را افزون می کند.» با این حال او در بحران سوریه و لیبی با وجود اینکه همواره خود را مرد دیپلماسی و تدبیر معرفی کرده بود، یکراست به سراغ گزینه نهایی و مورد حمایت جنگ طلبان یعنی حمله نظامی رفت و درست بر خلاف آنچه که به نظر می رسید به آن اعتقاد دارد عمل کرد.

وعده بسته شدن زندان گونتانامو و تلاشها برای بازپس گرفتن جایزه نوبل

رییس جمهور امریکا در حالی جایزه صلح نوبل را گرفت که گفته می شد مهمترین وعده او در این سخنرانی یعنی بسته شدن یکساله زندان گوانتانامو دلیل بسیاری از کارشناسان و گروه ارزیابی کننده نوبل برای اعطای این جایزه به او بوده است اما از این وعده نه یکسال که ۶ سال گذشت و هیچ اتفاقی نیافتاد. اوباما قول داده بود به شکنجه در امریکا پایان می دهد و به صراحت در این سخنرانی وعده بسته شدن زندان گونتانامو را داد و گفت : :واقعه ۱۱ سپتامبر در برخی موارد ما را به گونه ای رهنمون ساخت تا مغایر آرمانها و سنن خویش عمل کنیم . ما روشهای عملی را برای تغییر مسیر پی می گیریم . کاربرد شکنجه را از سوی ایالات متحده «به صراحت» ممنوع اعلام کرده ام و دستور داده ام زندان گوتانتانامو تا اوایل سال آینده بسته شود.» در داخل امریکا نیز این روزها عده زیادی هستند که اعلام می کنند عمل نشدن به همین یک وعده بدون توجه به عملکرد او در بحران سوریه کافیست تا از او خواسته شود جایزه صلح نوبل خود را پس بدهد . کمپین های جمع آوری امضا در اینترنت و درخواست برای نامه نگاری به شورای نوبل از اقداماتی است که این روزها در فضای مجازی به شدت دنبال می شود . با وجود نامه های بسیاری که به شورای نوبل ارسال می شود، برخی از مسئولین این جایزه عنوان کرده اند که بر اساس قوانین ، کمیته نوبل نمی تواند از کسی که جایزه را گرفته درخواست کند که این جایزه را پس بدهد اما جمع آوری امضا برای تغییر در قوانین این جایزه همچنان ادامه دارد و صفحات ویژه ای رد شبکه های اجتماعی برای این اقدام به راه افتاده است .

البته برخی خبرها نیز که گاه به صورت شایعه مطرح می شود این است که تعدادی از اعضای کمیته جایزه نوبل از جمله ثوربیون یاگلند، رییس کمیته جایزه صلح نوبل که خود این جایزه را به اوباما داده بود، طی پیامهایی به اوباما به او هشدار داده و محترمانه از او خواسته اند خود به بازگرداندن جایزه اقدام کند ! این خبر االبته به صورت رسمی توسط کاخ سفید و یا اعضای این شورا تایید نشده اما نشان از فشار شدیدی است که به اعضای کمیته این جایزه از سوی مردم در سراسر جهان وارد می شود.

روزنامه هافینگتون پست چند روز پیش در گزارشی از تلاشهای مردمی برای باز پس گرفتن جایزه صلح نوبل از اوباما نوشت : تلاشهای مردمی نشان می دهد بر خلاف آنچه که در کتاب جورج اورول در کتاب معروف ۱۹۸۴ آمده است ، «جنگ ، صلح نیست» و نمی توان با این توجیه که جنگ برای حقوق بشر است، به جنایت دست زد و مفاهیم صلح را به کلی تغییر داد.

این روزنامه در ادامه به اقداماتی نظیر کشتن انسانها به وسیله هواپیماهای بدون سرنشین در پاکستان و افغانستان اشاره کرد و به نظرات مردمی که بیانیه پس گرفتن جایزه صلح نوبل را امضا کرده اند اشاره شده است. در این مقاله همچنین با اشاره به خبری چندی پیش منتشر شد و یکی از مقامات کاخ سفید عنوان کرده بود اوباما لیستی از رهبران القاعده و مخالفان امریکا در سراسر جهان تهیه کرده که قرار است توسط هواپیماهای بدون سرنشین به قتل برسند، بیان شده نمی توان برنده جایزه صلح نوبلی را تصور کرد ککه در یک دست شاخه زیتون و در دست دیگر لیست کشتار مردم را در دست دارد!

مذاکرات صلح خاورمیانه بزرگترین شکست اوباما در منطقه

اوباما در سخنرانی خود در قاهره اعلام کرد:«آمریکا به آرمانهای مشروع فلسطینیان که شامل عزت، فرصت و کشور برای خود می شود پشت نمی کند.» اما گفت و گوهای صلح خاورمیانه به کجا رسیده است ؟ آیا اوباما توانست نتانیاهو را وادار سازد تا شهرک سازیهای گسترده در کرانه باختری رود اردن را متوقف سازد ؟ بی نتیجه ماندن مذاکرات صلح که البته در آن هیچ نقشی برای عزت مردم فلسطین و کشور برای آنها دیده نشده بود، کافی است تا اوباما خود ،به پس دادن جایزه صلح نوبل اش اقدام کند.

اوباما در آن زمان بیان کرده بود: « ایالات متحده ادامه شهرک سازیهای اسراییلی را نمی پذیرد. این ساختمان سازیها ناقض توافق های پیشین بوده است و تلاشها برای دستیابی به صلح را تضعیف می کند و زمان آن فرا رسیده تا شهرک سازی متوقف شود.» اما بی نتیجه ماندن مذاکرات و همچنین درگیری نیروهای صهیونیستی با حزب الله در جنگ هشت روزه که در زمان اوباما نیز شکل گرفت نشان داد آرمانهای مشروع فلسطین هیچ گاه برای اوباما و یا سایر رهبران امریکا مهمنبوده است و این حمایت بی قید و شرط از رژیم صهیونیستی است که دردرجه اول اهمیت قرار دارد.

نتیجه درستکاری اوباما در قبال ایران

در مورد ایران نیز اوباما در این سخنرانی گفت:«درک می کنم که فائق آمدن بر دهه ها بی اعتمادی سخت خواهد بود . ولی با شهامت ،«درستکاری» و عزم پیش خواهیم رفت . اما آیا این درستکاری شامل آگاه بودن و هماهنگ بودن امریکا با رژیم صهیونیستی برای ترور دانشمندان هسته ای کشورمان نیز بوده است ؟ کمک امریکا و حمایت همه جانبه این کشور از فتنه ۸۸ در کدامیک از محورهای یاد شده برای فائق آمدن بر مشکلات پیشین جای می گیرد؟ این بحث ها البته جدای از بحث تحریم هاست که مخالف تمام قوانین بین المللی است. او در این سخنرانی با اشاره به اینکه برخی کشورها می خواهند قرائت خود از دموکراسی را در سراسر جهان پیاده کنند، گفت: «بگذارید واضح بگویم هیچ کشوری نمی تواند ونباید نظامی حکومتی را بر کشورهای دیگر تحمیل کند.»

با این حال می توان به صراحت گفت دیکتاتور خواندن رهبرانی که امریکا با آنها مشکل دارد و حمایت از کودتای نظامی در مصر، حمایت از فتنه گران در ایران ، دست داشتن در انواع و اقسام کودتاها و تقویت کردن تروریستها در سوریه و عراق را با هیچ منطقی نمی توان با این سخنرانی در تطابق دانست.