با اعلام خبر تصمیم هیلاری کلینتون مبنی بر کناره گیری از پست وزارت خارجه در ماه ژانویه، نام "سوزان رایس" نماینده جنجالی آمریکا در سازمان ملل به عنوان دومين زن ديپلمات سياه پوست برای جانشینی کلینتون در رسانه مطرح شده است. نماینده ای که مانند رايش سوم، هم صدای مقامات اسرائیل را درآورده است هم روسیه تمایلی به حضور او ندارد.

به گزارش حدیدنیوز به نقل از مشرق ،پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و انتخاب مجدد باراک اوباما از سوی الکترال کالج ها – با وجود رای مردمی کمتر نسبت به رامنی -، اکنون گمانه زنی درباره گزینه های تصدی پست وزارت خارجه این کشور آغاز شده است. هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه فعلی آمریکا تا ماه ژانویه در این پست باقی خواهد ماند و پس از برگزاری مراسم تحلیف رئیس جمهور، دوره وزارت خارجه کلینتون نیز به پایان می رسد و وی تصمیمی برای ادامه این برای یک دوره چهارساله دیگر ندارد. 



اما در رسانه از هم اکنون اسامی نامزدهای احتمالی تصدی این پست مطرح شده است که نام سوزان رایس نماینده آمریکا در سازمان ملل در کنار جان کری جزو گزینه های محتمل به چشم می خورد. بسیاری در کاخ سفید، رایس را جانشین مناسبی برای اهداف آمریکا در قبال مسائل حساسی از قبیل سوریه، ایران و ... می دانند که می تواند راه کلینتون را ادامه دهد؛ گرچه رایس جایگاه دیپلماتیک پایین تری نسبت به کلینتون داشته و فاقد جذابیت های شخصیتی کلینتون است. 

در حالی که بیشتر رسانه های غربی شانس جان کری را برای تصدی این پست بیشتر ارزیابی می کنند، اما در سوی دیگر بسیاری از کارشناسان، این احتمال را می دهند که همانند دوره های گذشته – مادلین آلبرایت و کاندولیزا رایس-، یک زن عهده دار سکان دار سیاست خارجی و دیپلماسی آمریکا شود. با این تفاوت که این بار در صورت انتخاب رایس، برای اولین بار دو سیاهپوست رئیس جمهور و وزیر خارجه آمریکا شده اند. همچنین، اخبار منتشر شده از کاخ سفید، از ارتباط نزدیک تر و صمیمانه تر رایس و اوباما نسبت به جان کری حکایت دارد.

اما در همین حال جان بولتون نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل جان کری را وزیر خارجه بعدی آمریکا دانسته و پست احتمالی سوزان رایس را مشاور امنیت ملی رئیس جمهور پیش بینی کرده است.


دیپلمات خشک؛ منعطف در پشت درهای بسته

نماینده آمریکا در سازمان ملل به دیپلماتی خشک و نرمش ناپذیر در میان همکاران خود مشهور است و بسیاری وی را بدلیل عدم انعطاف در مسائل سیاسی و دیپلماتیک، به ناپختگی متهم می کنند. اما بسیاری دیگر معتقدند رایس در مذاکرات در پشت درهای بسته بسیار منعطف بوده و به هر نحو ممکن و با ادبیات نرم و دیپلماتیک برای رسیدن به هدف خود تلاش می کند. وی پیش از مقام فعلی، در دولت بیل کلینتون در پست هایی جون عضو شورای امنیت ملی (۱۹۹۷ – ۱۹۹۳)، مدیر سازمان های بین المللی و حافظ صلح (۱۹۹۵ – ۱۹۹۳) و مشاور ویژه رئیس جمهور و مدیر ارشد امور آفریقای وزارت خارجه امریکا (۱۹۹۷ – ۱۹۹۵) بوده است. وی همچنین از جله اعضای ارشد اندیشکده بروکینگز در حوزه سیاست خارجی و اقتصاد است. در انتخابات سال ۲۰۰۴ رایس مشاور ویژه جان کری نامزد حزب دموکرات نیز بود. وی در سال ۲۰۰۸ و با انتخاب اوباما، به عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل معرفی شد.


طراح حمله به لیبی؛ طرفدار سرسخت دخالت نظامی

سوزان رایس یکی از موافقان همیشگی دخالت نظامی آمریکا و متحدانش در دیگر کشورها بوده و هست. وی در یکی از مصاحبه های خود اظهار داشت در زمان بحران نسل کشی در رواندا، نظر وی دخالت مستقیم نظامی آمریکا در این کشور بود. این دیپلمات تازه کار آفریقایی – آمریکایی از جمله مشوقان و محرکان اصلی برای دخالت نظامی آمریکا و ناتو در لیبی بود. وی در سخنانی در اوج بحران داخلی در لیبی اعلام کرد تنها راه باقیمانده برای قذافی کناره گیری از قدرت است و در غیر اینصورت عواقب بسیار وخیمی در انتظار او خواهد بود. این اظهارات رایس، راه را برای ورود نیروهای نظامی ناتوبه لیبی به رهبری آمریکا هموار کرد.

رایس همچنین از جمله طراحان قطعنامه های ضد سوری در شورای امنیت بود که پس از وتو شدن این قطعنامه ها از سوی چین و روسیه، وی حملات شدید اللحنی به مقامات این دو کشور داشت و اقدام چین و روسیه را به شدت محکوم کرد و تصمیم آن ها در وتو را "تهوع آور" خواند.

یکی دیگر از نقاط تاریک در پرونده سوزان رایس، انفعال وی در بازداشت بن لادن در زمان حضورش در سودان بود. در سال ۱۹۹۶ زمانی که بن لادن در سودان به سر می برد، سفیر وقت آمریکا در سودان به مادلین آلبرایت وزیر خارجه وقت و مقامات اطلاعاتی این کشور اطلاع داد. اما سوزان رایس که در آن زمان عضو شورای امنیت ملی بود، با متقاعد ساختن مشاور امنیت ملی رئیس جمهور، سندی برگر، مانع دستگیری بن لادن شد.


نماینده همیشه غایب برای اسرائیل

یکی از شایعاتی که در مورد رایس مطرح شده است، احساسات ضد اسرائیلی است که به وی نسبت داده می شود. رسانه های صهیونیستی و برخی مقامات این رژیم، سوزان رایس را به بی احترامی و بی اعتنایی به خود متهم کرده اند. این اتهامات از آنجا شکل گرفته است که در جریان مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک و پس از امتناع اوباما از دیدار و گفتگو با نتانیاهو، سوزان رایس نیز پیش از آغاز سخنرانی نتانیاهو در مجمع عمومی، جلسه را برای حضور در ضیافت ناهار با مقامات اروپایی ترک کرد که این مسئله خشم مقامات رژیم صهیونیستی را برانگیخت.


رایس در جریان قرائت گزارش گلدستون که جنایات اسرائیل در غزه را جنایت جنگی خواند، در سازمان ملل حضور نداشت و معاون وی بیانیه آمریکا را در مخالفت با این گزارش قرائت کرد؛ بیانیه ای که مقامات اسرائیل آن را ضعیف و غیرقابل قبول توصیف کرده اند. یکی دیگر از غیبت های سوزان رایس در شورای امنیت، در زمان تصمیم گیری برای حضور فلسطین به عنوان یک عضو مستقل در سازمان ملل بود که بار دیگر معاون وی در این جلسه حضور پیدا کرد تا اسرائیل بیش از پیش اتهام ضد اسرائیلی بودن به دولت و کابینه اوباما وارد کند.

رایس همچنین تا کنون بارها با آویگدور لیبرمن وزیر خارجه اسرائیل درگیری لفظی داشته و این درگیری ها به حدی رسید که وزارت خارجه اسرائیل به کلینتون نسبت به ادبیات رایس هشدار داد. رایس لیبرمن را به بمبی تشبیه کرده بود که در مسیر رسیدن به صلح منفجر خواهد شد و همه را نابود خواهد کرد. وی به نتانیاهو به دلیل داشتن چنین وزیر خارجه ای "تسلیت" گفته بود.


دشمن شماره یک روسیه در شورای امنیت

سوزان رایس روابط چندان خوبی با همتای روس خود در سازمان ملل ندارد. وی تا کنون بارها با ویتالی چورکین نماینده روسیه در سازمان ملل درگیری لفظی داشته که طی ۲ سال اخیر و به دلیل تحولات منطقه و مسئله سوریه، این درگیری ها بسیار شدت یافته است و رایس از هر فرصتی برای انتقاد و حمله به مواضع روسیه استفاده می کند.

به همین دلیل رسانه های روسیه از تمایل این کشور به انتخاب جان کری به عنوان وزیر خارجه جدید آمریکا خبر داده اند. به گزارش منابع خبری، مقامات روس اظهار داشته اند که ترجیح می دهند در دوره چهار ساله پیش رو، با جان کری که دیپلمات معتدل تری است در ارتباط باشند.

سوزان رایس از جمله مقامات دولت آمریکاست که در تصویب قطعنامه های ضد ایرانی در شورای امنیت و اعمال تحریم ها نقش موثری ایفا کرده است و همواره تلاش کرده موضع ضد ایرانی خود را در بالاترین سطح حفظ کند و در این زمینه در رایزنی با نماینده روسیه و چین برای تصویب قطعنامه علیه ایران عملکرد نسبتا موفقی داشته است.

با وجود مطرح شدن اسامی دیگری چون تام دانیلون، رقابت اصلی میان جان کری و سوزان رایس باشد. دو گزینه ای که در تحلیل های رسانه های غربی از جان کری به عنوان سیاستمداری کهنه کار و معتدل و از سوزان رایس به عنوان دیپلماتی جوان، تازه کار و جنجالی یاد می شود. ایفای نقش فعال رایس در فشار بر کشورهای منطقه از جمله ایران و سوریه می تواند کفه ترازو را به سمت وی سنگین تر کند. از سوی دیگر نیاز اوباما به مدیریت شرایط حساس منطقه و کاهش تنش با روسیه از جمله انگیزه های اوباما برای انتخاب جان کری خواهد بود.