به گزارش حدید نیوز؛ کارشناس انرژی، حبیب‌الله ظفریان در رابطه با واردات گاز از روسیه معتقد است: « چگونگی پیشبرد این پروژه، همان‌قدر که می‌تواند جایگاه ایران را در بازار گاز و مناسبات منطقه‌ای در چارچوب راهبرد تبدیل ایران به هاب انرژی منطقه تقویت کند، همان‌قدر نیز می تواند با وابسته کردن کشور به روسیه، خطرناک باشد.»
وی با تاکید بر این نکته که روسیه در حال حاضر، به فروش گاز خود نیاز دارد، افزود، اگرچه این قرارداد واردات می‌تواند پتانسیل قدرت‌آفرینی جدی برای ایران داشته باشد، با این وجود نباید در ایران یک امتیاز از سمت روسیه محسوب شود.
به گفته ظفریان، روسیه، در حال حاضر، با ۱۰۰ میلیارد مترمکعب سالانه مازاد گاز مواجه است که ارزش آن بیش از ۲۰ میلیارد دلار در سال می‌رسد. مسکو همانطور که پیش‌بینی می‌شد، پس از جنگ اوکراین نتوانسته گزینه‌های جایگزین جدی در بازار چین و بازار LNG برای گاز خود پیدا کند؛ در نتیجه، تنها گزینه قابل‌توجه برای این حجم از گاز، بازار جنوب روسیه (خاورمیانه/ غرب آسیا/ آسیای جنوبی) از طریق خط‌لوله است که مسیر عمده آن از ایران می‌گذرد.
بازار اروپا اولویت همیشگی روسیه برای صادرات گاز
این کارشناس انرژی توضیح داد، نگاه روس‌ها به گاز، بیشتر از نفت، استراتژيک و سیاسی‌ست و اروپا مهمترین بازار برای تحقق این نگاه است. از طرف دیگر، روس‌ها، ایران را رقیب خود در بازار گاز می‌دانند و فروش گاز به ایران را در این رقابت فهم می‌کنند. از اینرو، این نکته باید مدنظر باشد که روسیه مبتنی بر تحولات سیاسی، ممکن است توافق فعلی را به اجرا نرساند.
وی افزود، انتخابات آمریکا و امید به حل مساله اوکراین از سوی آمریکا و بازگشایی بازار اروپا، مهمترین تحول پیش‌رو است روسیه تا آن زمان تصمیم قطعی برای صادرات گاز به ایران را اتخاذ نخواهد کرد.
کل حجم واردات گاز، باید صرف صادرات شود
حبیب‌الله ظفریان معتقد است برای تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه که با محوریت تجارت گاز (هاب گازی) قابل تحقق است، ایران باید گاز مازاد منطقه را وارد کند و به کشورهای متقاضی صادر نماید.
این کارشناس انرژی می‌گوید، اگر واردات گاز از روسیه صِرف صادرات گاز با خط لوله به بازارهای غربی(ترکیه، عراق و در ادامه سوریه)، بازار جنوبی (عمان و کشورهای حاشیه خلیج فارس) و بازار شرقی (پاکستان و هند) شود؛ نخست، ایران را به یک بازیگر مهم در بازار گاز تبدیل و ثانیا، موقعیت سیاسی- امنیتی کشور در منطقه و سطح بین‌المللی را تثبیت و تقویت خواهد کرد. در نتیجه، باید توجه داشت که در تحقق این قرارداد، اولویتِ اولِ مذاکراتی باید حداکثر کردن منافع_سیاسی این قرارداد و اولویت دوم ، حداکثر کردن منافع اقتصادی آن (قیمت وارداتی) باشد.
گاز وارداتی روسیه نباید برای حل ناترازی گاز استفاده شود
این کارشناسی انرژی تاکید دارد، مصرف داخلی گاز وارداتی روسیه چه در بخش خانگی، چه نیروگاهی و حتی بخش صنعتی، موجب وابستگی گازی کشور به روسیه خواهد شد که آثار منفی بر امنیت و سیاست کشور خواهد داشت. مساله ناترازی باید در داخل با افزایش تولید گاز و بهینه‌سازی مصرف حل شود.
حبیب‌الله ظفریان با ذکر این نکته که صنایع انرژی‌بر (فولاد و پتروشیمی) به لحاظ قیمت گاز، این نگاه را دارند که گاز وارداتی در بخش خانگی و نیروگاهی مصرف و گاز این صنایع از محل تولید داخلی تامین شود، توضیح داد، این موضوع، از منظر اقتصاد سیاسی فشار برای اتخاذ رویکرد مصرف داخلی گاز وارداتی را بیشتر خواهد کرد.
ظفریان تصریح کرد، تنها در یک صورت و آن‌هم به عنوان اولویت دوم و به صورت خرید گاز توسط صنایع به نرخ وارداتی، می توان این کار را در دستور کار قرار دارد.
صادرات گاز نباید به صورت ترانزیت باشد
وی با تاکید بر اینکه مدل صادرات گاز باید غالبا مدل خرید- فروش و سپس سوآپ باشد و به هیچ وجه ترانزیت مطلوبیت ندارد، توضیح داد، به لحاظ حداکثر کردن منافع سیاسی، برای کشوری که دست بالا در مذاکره دارد، بهترین مدل، خرید گاز در یک قرارداد و سپس صادرات آن طی قراردادهای مجزا با دیگر کشورها است.
وی ادامه داد، از همین منظر، ترانزيت تقریبا آورده سیاسی نخواهد داشت چرا که قرارداد بین 2 کشور ثالث و مسیر هم در اختیار طرفین قرارداد است. مدل سوآپ هم در حالتی میان این 2 مدل قرار دارد و دارای آورده سیاسی بالا نیست؛ از اینرو، اولویتِ اولِ مذاکراتی، بایستی خرید گاز از روسیه باشد.
به گفته این کارشناس انرژی، سوآپ نیز باید صرفا در قبال کمک روسیه در بازاریابی گاز ایران در بازار شرقی (پاکستان و هند) و صادرات به عمان می‌تواند در دستور کار قرار گیرد. در این حالت نیز بایستی حجم این میزان سوآپ بیش از یک سوم حجم قرارداد نباشد./ فارس
دریافت صفحه با کد QR