قجری تاکید کرد: استارت آپ امروز ر برنامه های اصلی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری قرار گرفته و بودجه به آن تخصیص داده می شود.

به گزارش حدید نیوز، استارت آپ را یک تجارت نوپا در قالب یک کمپانی، شراکت یا سازمان موقت تعریف می‌کنند که در پی ایجاد و راه‌اندازی یک مدل تجاری جدید در زمینه‌ی خاصی است. شاید نوآوری به عنوان شاخصه‌ی اصلی استارت آپ عنوان شود، اما این پدیده نوظهور در پشت پرده اهدافی فراتر از آنچه که می بینیم را دنبال می کنند. دست های پشت پرده ای که همواره در جهت نیل به اهداف مادی گرایانه خود گام بر می دارند. در گفت و گو با علی قجری، کارشناس جامعه شناسی دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه استارت آپ، به بررسی اهداف عیان و نهان استارت آپ ها می پردازیم.

متن کامل این گفت ذو گو پیش روی شماست:

استارت آپ ها با چه اهدافی برگزار می شود و چه تعریفی از ماهیت آن دارید؟

استارت آپ ها در حقیقت به نوعی دزدی مغزها به روش های هوشمندانه است. با توجه به اینکه این استراتژی رنگ باخته و از طرف دیگر از آن خود کردن مغزها به روش کلاسیک هزینه زیادی دارد و باید به افراد اقامت، حقوق، فضای تحصیل یا کار ارائه کنند پدیده استارت آپ خودنمایی کرد. دیگر به جای دعوت نامه و بر زدن مغزها پدیده استارت آپ در دل دانشگاه های کشور بروز و ظهور کرد. استارت آپ امروز ر برنامه های اصلی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری قرار گرفته و بودجه به آن تخصیص داده می شود. حتی در رادیو و تلویزیون برنامه هایی مثل دات آی.آر که از شبکه دو سیما پخش می شد یا برنامه هایی مثل چرخ و سخنرانی های تد در شبکه چهار سیما به راحتی می بینیم که استارت آپ ترویج و تبلیغ می شود.

چرا به این شکل ترویج می شود؟

چون ژست خیلی خوبی دارد. اینکه بیایید ایده بدهید و هم فکری بکنیم تا یک فضا و بستری مناسب برایتان فراهم کنیم و ظاهرا برای رضای خدا از شما حمایت می کنند، اما کسی پشت بند این قضیه را نگاه نمی کند که فضای استارت آپ در وهله اول یعنی ایجاد یک بانک ایده برای استکبار جهانی واژه استکبار جهانی.

چه کسانی پایه گذار استارت آپ در ایران بودند؟

به عنوان مثال در بحث استارت آپ ویکند در ایران آدم هایی مثل روزبه پیروز که خودش درس آموخته کشورهای غربی است و دانشگاه آکسفورد درس خوانده یا مثلا سعید رحمانی که تجربه کار در شرکت های بزرگ ملی دنیا را دارد یا کسی مثل محسن ملایری که لیسانس فناوری اطلاعات در دانشکده مدیترانه شرقی قبرس شمالی را گرفته از جمله پایه گذاران هستند. افراد دیگری مثل ناصر قائم زاده از جمله افرادی است که اصلا راه انداز استارت آپ هاست و او یکی از راهبرهای جشنواره پل ۲۰۱۵ آلمان بوده است.

دلیل اینکه می فرمایید استارت آپ امتیازش در جیب دشمن می رود، چیست؟

به این دلیل که بسیاری از موضوعاتی که در بسترش ایده های استارت آپی ارائه می شود موضوعات اجتماعی فرهنگی است. موضوعات اقتصادی هم هست، ولی موضوعات اجتماعی فرهنگی در آن زیاد است. بحث های حوزه سلامت و اطلاع رسانی و حمل و نقل عمومی نیز مسائلی است که با فرهنگ و جامعه ارتباط دارد، لذا وقتی که یک حجم از جمعیت عظیمی از جوانان بسیج می شوند برای این که بیان ایده هایشان را جایی تجمیع و ارائه کنند، یعنی یک شناختی پشت آن است. یعنی تجربه زیست این آدم ها و تحقیقات آن ها به عنوان نخبه های جوانی که در متن این جامعه زندگی می کنند و ایده شان را بر بستر یافته ها و مشاهداتی که در جامعه دیده اند طراحی نموده اند خود همین می شود بانک اطلاعاتی در اختیار دشمن. سطح دوم آسیب و دلیل برای اینکه استارت آپ امتیاز برای دشمن است اینکه، ما می بینیم افراد خودشان را معرفی و پرزنت می کنند. یعنی افرادی که در فضای استارت آپ شرکت می کنند، باید آدم هایی باشند که زبان انگلیسی، کار جمعی و یک ایده در خور و قابل توجهی داشته باشند که قدرت رقابت با بقیه ایده ها را داشته باشد. قطعا این افراد از آی کیو و ای کیوی بالاتری نسبت به همسالان خود برخوردار هستند. در این مرحله بحث مهاجرت و فرار مغزها اتفاق می افتد، آن هم به این شکل که دیگر فیزیک مغزها فرار نمی کند و تنها سود می رساند و هزینه ها دیگر در مورد او مصرف نمی شود.

توضیح بیشتری در این زمینه ارائه کنید. به چه شکل سود می رساند؟

یعنی این فرد در تهران، شیراز، کرمانشاه و مشهد نشسته و ایده اش را به یک کشور غربی و به سرمایه گذاران فضای استارت آپی می فروشد. آن ها هم با یک سرمایه گذاری اندک ۲۰، ۳۰، ۴۰ میلیون ۶۰ درصد بخش حقوقی ایده این آدم را برای خودش می کنند و شرکت هایی را ثبت می کنند که ۶۰ به ۴۰ است، این آدم در تهران و ایران نشسته و تبعه کشور ماست، از امکانات اینجا استفاده می کند، اما باغچه کشور غربی را بیل می زند که بعضا ممکن است دشمن ما هم باشد. در افق امنیت ملی باید بحث جاسوسی و شبکه سازی نرم که استارت آپ را ایجاد می کنند. استکبار جهانی طی ۴۰، ۵۰ سال اخیر فهمیده که برداشتن یک جوان از ایران تا آن قاره ای که آن سر دنیاست هزینه های زیادی به این ها تحمیل می کند. در انتها نیز ممکن است بسیاری مثل شهید چمران، شهید بهشتی، پروفسور حسابی و یا پرفسور سمیعی به کشور خودشان بازگردند و به آنجا هم خدمت کنند، لذا استکبار جهانی کاسب است و حواسش هست.

غرب تنها مسیر ایران را برای این پروژه نفوذ در نظر گرفته و یا دیگر کشورها نیز ازین آسیب متضرر شده اند؟

این مهم تنها ایران را در بر نمی گیرد. یکی از استارت آپ های اصلی که در سال ۲۰۱۶ شکل و رونق گرفت، استارت آپی است که داخل کشور هند فعالیتش انجام می شود. گرانترین استارت آپ سال ۲۰۱۵ مال هند و به نام فری شارژ هست و در حوزه تجارت الکترونیک ارزش افزوده بیشتری نسبت به بقیه ایجاد کرده است.

به صورت مشخص به بحث آی بریج بپردازید. گفته می شود تشکلی غیرانتفاعی و بین المللی است. این تشکل اخیرا ورک شاپی را در اروپا برگزار کرده است؟

آی بریج عملا یک نوعی از قالب هایی مثل استارت آپ ویکند است. آی بریج هم فرم دیگر استارت آپ ویکند است با همان هدف، فقط فرمش فرق کرده است، اینکه فرمش به شکل همایشی است و سالانه در کشورهای مختلف برگزار می شود. همین مهم سبب می شود پل ارتباطی بین نخبگان داخلی و سرمایه گذاران خارجی ایجاد شود. سال ۲۰۱۶ دومین کنفرانس را آی بریج در برلین برگزار کرد. همان طور که مستحضر هستید برلین مهد فعالیت های تکنولوژیک و فعالیت های دیجیتال در فضای استارت آپی و فضای زیرساخت های تخصصی و فنی است. آی بیریج یک مدل خوبی است، اما همه قصه ای که ما در مورد آی بیرج می توانیم بگوییم همان در مورد استارت آپ ویکند جهانی هم می توانیم بگوییم، البته در افراد و مهره ها تفاوت هایی وجود داشته باشد.

در پایان باید عرض کنم در خیانت سردمداران و ایجاد کنندگان فضای استارت آپ و مدل هایی مثل آی بیریج همین بس که در شرایطی که ما چندین سال است تحت شدیدترین تحریم های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی قرار داریم و دوره بسیاری از دانشجویان خوب ما در دانشگاه های نه چندان عجیب تمدید نمی شود، سنوات یا روادیدشان صادر نمی شود، به راحتی می بینیم کسانی از کانال فضاهای استارت آپی مثل جشنواره پل در ایران، همایش های استارت آپی، فاینال های استارت آپی که در ترکیه، هند و مالزی برگزار می شود، به راحتی می توانند تردد کنند و امکان سفر و حضور در همایش دارند. خب، این یعنی اینکه هماهنگی بین المللی گسترده ای پشت این قضیه است. اگر در گذشته حلقه هایی مثل فراماسون داشتیم، امروزه فضاهای استارت آپی با رنگ و لعاب شیک و باکلاس و خیلی مردمی که در فضای کسب و کار، ایجاد اشتغال و ایجاد شبکه نخبگان فعالیت می کند. نفوذی که ما در پدیده ای مثل آی بریج مشاهده می کنیم نفوذی است که با لعاب فضای اقتصادی و ایجاد اشتغال و فضای کارآفرینی اشاعه پیدا می کند و آدم ها را جذب خودش می نماید.

فضاهایی که برای استارت آپ ویکند انتخاب می شود، چه فضاها و مناطقی است؟

جالب است خدمت شما نکته ای را عرض کنم و آماری ارائه بدهم. تا سال گذشته ما بالغ بر ۴۰ رویداد استارت آپ ویکند در داخل کشور داشته ایم، یعنی ۴۰ دو و روز نیم جلسه های ورک شاپی داشته ایم که در حداقل ۲۶ شهر برگزار شده است. شهرهایی مثل گنبد کاووس، مرودشت در استان فارس، بیرجند، گرگان، بندرعباس، نیشابور. یعنی شهرهایی که حتی شاید بسیاری از امکانات اولیه را ندارند، جلسات استارت آپ را برگزار می کنند که این جای تامل دارد.