استاد دانشگاه صنعتی شریف در خصوص تفاوتهای صنعت خودرو در ایران و کره جنوبی گفت: از حدود ۲۰۰ سال پیش تاکنون پنج انقلاب فناوری در دنیا رخ داد که صنعت خودروسازی چهارمین انقلاب محسوب میشود و ما از این پنج انقلاب، تنها توانستیم انقلاب چهارم را آن هم با تأخیر زیاد و ناقص دریافت کنیم.
چرا ایران خودرو در جا زد ولی هیوندای میلیاردی سود کرد؟
به گزارش حدیدنیوز، ابراهیم سوزنچی با حضور در برنامه "پایش" گفت: سیاست صنعتی ما مبتنی بر خرید فناوری و نگاه به بازار داخل بود در حالی که نگاه کشور کره به توسعه فناوری و افزایش صادرات بود. نقش حاکمیت مدام در ایران مشاهده میشود ولی در کره دخالت نمیشود. نگرش مدیران چندان خوب نبود و فقط در مقطع کوتاهی کارهای مفید انجام شد.
بخشهایی از سخنان سوزنچی:
-ایران خودرو ۱۲ هزار میلیارد تومان فروش دارد ولی هر شرکت دانش بنیان شاید یک میلیارد تومان فروش داشته باشد. باید به این صنعت بیشتر توجه کنیم. در حقیقت صنعت خودروسازی نیازمند تغییرات ساختار جدی سیاست گذاری است.
-از ابتدای انقلاب صنعتی که حدود ۲۳۰ تا ۲۴۰ سال پیش بود و دنیا دچار یک تحول اساسی شد یعنی در سال ۱۳۵۰ شمسی، دنیا شاهد پنج انقلاب فناوری بزرگ بود که هر کدام از این انقلابها چنان گستره عظیمی داشت که همه چیز را از جمله، اقتصاد، سیاست، جامعه، فرهنگ و سبک زندگی را تحت تأثیر قرار داده است. در سایه هر کدام از این انقلابها یک ماشین بوده است.
-شرکت ایران ناسیونال در سال ۱۳۴۱ تاسیس شد. این شرکت در ابتدای کار اتاقهای اتوبوس را میساخت ولی بعد از مدتی که کسب و کار رونق گرفت مدیر عامل تصمیم میگیرد تا به صنعت تولید خودرو ورود پیدا کند. بعد از بازدید از کشورهای مختلف دنیا در سال ۱۳۴۶ ایران ناسیونال تصمیم میگیرد با تولید پیکان شروع به تولید خودرو کند.
-هیوندای شرکتی بود که سال ۱۳۲۶ شمسی تاسیس شد ولی در این زمان در کار ساخت و ساز بود. بعد از جنگ دو کره در سال ۱۳۴۶ این شرکت به صنعت خودرو ورود پیدا میکند. در ابتدا با فورد صحبت میکنند تا یکی از مدلهای فورد را مونتاژ کنند. توافق در نهایت برای ورود هیوندای به صنعت خودرو انجام شد.
-پیکان اسم ایرانی یک ماشین انگلیسی به معنای فلش است. این ماشین را شرکتی به نام تالبوت میساخت و این گروه در آن زمان در حال ورشکست شدن بود. از مدیرعامل سؤال میشود که چرا این کار را انجام میدهی در پاسخ گفت خیلی چیزها در زندگی دست آدم نیست. طبق مطالعات و شواهد مشخص شد که نقش شاه خیلی پررنگ بوده و در حقیقت شاه دستور به همکاری ایران ناسیونال با شرکت تالبوت را میدهد. مدیر عامل با اینکه راضی نبود این کار را انجام داد.
-هیوندای و ایران خودرو شرکتهای خصوصی بودند. هیوندای خودش تصمیم میگیرد که با فورد کار کند ولی ایران ناسیونال نمیتواند خودش تصمیم بگیرد. بنابراین تولید پیکان ثمره تصمیم شاه است. در سال ۱۳۵۰ هیوندای وارد صنایع سنگین میشود. در همان سال دولت کره یک بسته سیاستی جدی میدهد و میگوید که این مونتاژ به درد من نمیخورد و هر کس بتواند یک خودرو کره ای تولید کند که ۹۰ درصد آن تولید داخلی باشد به آن وام، معافیت مالیاتی، بازار داخلی، امکان صادرات و برخی مشوقهای دیگر را میدهم.
-با اتخاذ سیاست مذکور توسط دولت کره در سال ۱۳۵۱ با حضور شرکت هیوندای و دوو، در آن سال هیوندای پنج هزار خودرو تولید میکند در حالی که ایران خودرو ۶۰ هزار تولید پیکان داشته است.
-هیوندای یک برنامه ای به دولت میدهد که ۸۰ هزار خودرو را تولید کند. این شرکت با اعتماد به نفس بالا ورود پیدا میکنند و در کنار انعقاد قرارداد با ۲۶ شرکت مختلف دنیا، با قطعه سازان مختلف دنیا نیز تعامل برقرار میکند. یعنی هر بخشی از دانش خودرو سازی را از یک کشور میگیرند و به کار گیری آن برای هیوندای چندین سال زمان برد. در نهایت در سال ۱۳۵۵ هیوندای پونی که نسل اول خودروی کره ای است ساخته میشود.
-در حالی که سال ۱۳۵۵ در سیاست کشور ما هویدا میگفت هر ایرانی یک پیکان و این به آن معناست که فقط خودروی پیکان تولید شود و اصلاً بحث خودروی ایرانی مطرح نبود. در همان زمان ایران خودرو میگوید سیاست خودکفایی قطعات پیکان را به کار بگیریم و با وجود تاسیس یک سری از شرکتها با شکست مواجه میشوند. یعنی اصلاً به سمت خودرو داخلی حرکت نکردند و فقط خو دوری پیکان تولید میکردند.
-در همان سال کشور کره صادرات هیوندای را به آمریکای جنوبی شروع کرده و به ظرفیت تولید ۵۶ هزار خودروی پونی دست پیدا کردند. به مرور زمان خودروی فورد هم کم اهمیت شد البته این خودرو همچنان در مدار تولید وجود داشت.
-صنعت خودرو بعد از انقلاب در سه سطح نگرش مدیران خودروساز، رابطه حاکمیت و صنعت خودرو و سیاستهای کلان توسعه صنعتی مورد بررسی قرار میگیرد. بعد از انقلاب در سال ۱۳۶۰ مدیرعامل ایران خودرو از کشور خارج شد. پس از خروج مدیرعامل ایران خودرو صنعت خودرو ملی شده و زیر مجموعه سازمان گسترش شد. این سازمان یک بخش دولتی است که با سیاستهای بخش خصوصی اداره میشود و از کارهایی بود که شاه انجام داد.
-سازمان گسترش توسعه صنعتی کشور را رو به جلو هدایت میکرد. رئیس هیات عامل آن توسط وزیر صنایع تعیین می شود، به نوعی دخالت حکومت در خودروسازی را بعد از انقلاب نهادینه کردیم.
-در همین سال هیوندای نسل دوم هیوندای پونی را تولید کرد. بعد از آن بحران نفت اتفاق افتاد و بنزین گران شد. بازار آمریکا به یک بازار خوب برای ورود تبدیل شد. مدیرعامل هیوندای گفت تصمیم دارم به بازار آمریکا ورود پیدا کرده و رقابت کنم. هیوندای برای این تصمیم تکنولوژی لازم را نداشت. با کلی سعی و خطا توانستند وارد بازار آمریکا و در حقیقت وارد بازار جهانی شوند. در سال اول فروش خوبی داشتند ولی چون تکنولوژی خوب را نداشتند این فروش به مرور در حال ضعیف شدن بود و ناچار شدند برای ورود به بازار جهانی عملکرد خودشان را ارتقا دهند.
-در سال ۱۳۶۴ در حالیکه هیوندای مشغول ساختن یک خودروی دیگر کره ای است شرکت تالبوت در حال ورشکت بود و ایران خودرو به ظرفیت سه هزار تولید نزدیک شد. ایران خط تولید پیکان را در سال ۱۳۶۸ از شرکت تالبوت خرید و دوباره تولید پیکان در ایران راه اندازی شد. در همین سال نسل دوم ماشین دیگر کره تولید شد.
-در سال ۱۳۷۲ هیوندای تکنولوژی بدنه و طراحی را توسعه داد ولی تکنولوژی موتور را نداشت و کسی آن را به هیوندای نمیداد. اما در نهایت بعد از سعی و خطای زیاد به موتور کره ای هم دست پیدا کردند. همچنین سال ۱۳۷۲ در صنعت خودروسازی ایران مدیریت جدیدی وارد ایران خودرو شد که به مسئله فناوری اهمیت دادند و اعتقادشان بر توسعه شبکه قطعه سازی بود.
-در این سال ما تازه به خودروی صفر رسیدیم با این تفاوت که در کره دولت دخالت نمی کند و سیاست صنعتی خوبی داشتند ولی ایران نگاهش به فناوری فقط برای خریدن بود. در سال ۱۳۸۸ رویکرد فناوری هم کمرنگ شد و فقط در فکر تیراژ بالای تولید بودیم و سیاست های دخالتی حاکمیت نیز همچنان وجود داشت.
-درآمد هیوندای ۸۶ میلیارد دلاردر حالی که درآمد ایران خودرو ۴ میلیارد دلار است. سود هیوندای ۸ میلیارد دلار بود ولی ایران خودرو ۴۰۰ میلیون دلار ضرر کرد. کارکنان گروه صنعتی هیوندای ۶۳ هزار نفر و ایران خودرو ۵۱ هزار نفر است. تولید خودرو هیوندای ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار و تولید خودرو ایران خودرو تنها ۴۰۰ هزار است. در نهایت صادرات هیوندای سه و ۴ دهم میلیون و صادرات ایران خودرو ۱۵۰۰ است.