پراید که اوایل امسال قیمتش با زانتیا برابر شده بود، امروز در ۲۴ تیپ مختلف تولید می شود، تیپ‌هایی که هر چند با اسامی مختلف اغوا کننده هستند، ولی در واقع هیچ اختلاف معنا داری در آپشن ها مشاهده نمی کنیم.

به گزارش حدیدنیوز، ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۴ و جمله‌ای که اسحاق جهانگیری، وزیر اسبق صنایع و معادن بر آخرین پیکان تولیدی گروه صنعتی ایران خودرو نوشت؛ « پیکان ارابه‌یی بود که صنعت خودرو بر دوش آن شکل گرفت و امروز به موزه می‌رود تا نظاره‌گر اعتلای این صنعت باشد».

پیکان رفت تا خودرویی به نام پراید که حدود ۱۲ سال قبل از خداحافظی پیکان، تولیدش در کشور آغاز شده بود، به سرعت جای آن را بگیرد. تولید این خودرو از سال ۱۳۷۲ در شرکت سایپا آغاز شد. اما تا سال ۱۳۸۴ توان رقابت با پیکان را نداشت و اگرچه خودرویی ارزان‌قیمت و کم‌مصرف به حساب می‌آمد و مورد علاقه طبقه متوسط بود اما تا آن زمان همه‌گیر نشده بود چه ایرانی‌ها حاضر به رهایی از خودروی افسانه‌ای خود نبودند. ولی با رفتن پیکان آریایی‌ به موزه، معادلات خیلی زود تغییر کرد. ساپیا تیراژ تولید پراید را بالا برد و تلاش کرد تا از خلاء نبود پیکان در بازار استفاده کند و الحق هم چنین شد و متقاضیان خودرو نیز با سایپا همراه شدند.

اولین پراید کی و کجا طراحی شد؟

از سوی دیگر چون تولید خودروی تندر۹۰ یا همان لگان فرانسوی در ایران خودرو که قرار بود جایگزین پیکان شود، با تأخیر و با قیمتی بالاتر از انتظار همراه شد، نتوانست جای پیکان را در بازار بگیرد و این چنین شد که همه شرایط و معادلات به نفع پراید رقم خورد و این خودروی آمده از کره‌ جنوبی توانست در این ۸ سال یکه‌تاز بازار خودروی ایران شود.
با نگاهی به پیشینه پراید می‌بینید که این خودرو در سال ۱۹۸۶ در شرکت مزدا ژاپن با نام مزدا ۱۲۱ طراحی و تولید آن تا ۱۹۹۳ میلادی ادامه داشت. در آمریکای شمالی هم این خودرو توسط شرکت فورد با نام فورد فستیوا فروش رفت. این مدل همچنین از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ میلادی در شرکت کیاموتورز کره‌جنوبی تولید می‌شد و در سال ۲۰۰۱ خط تولید آن به سایپا انتقال پیدا کرد.

شرکت سایپا نیز با ایجاد زنجیره‌ای از قطعه‌سازان فنی در گروه سایپا و با حمایت از قطعه‌سازان بخش خصوصی سعی در داخلی کردن ساخت پراید کرد و آن ‌را با نام‌های نسیم (پراید هاچ‌بک)، صبا (پراید سدان یا صندوق‌دار) روانه بازار کرد. در ادامه استقبال بازار از این خودرو و افزایش تقاضا و فروش آن، سایپا در زمستان ۱۳۸۹ با هدف ارتقای سطح کیفی محصولات، تولید بر پایه پلتفرم پراید را متوقف و تولید براساس پلتفرم۱۰۰X را آغاز کرد و مدل‌های دیگری همچون سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۳۲، سایپا ۱۴۱، سایپا ۱۵۱ (وانت پراید) و تیبا (مینیاتور سابق)‌ در گروه خودروسازی سایپا (سایپا و پارس خودرو) تولید و به بازار عرضه شد و توانست این شرکت را به لحاظ تیراژ تولید و سودآوری در مقابل رقیب دیرینه‌اش، ایران خودرو، تقویت کند.
فارغ از دو سال اخیر که تولید خودرو در کشور به دلیل مشکلات ابراز شده از سوی خودروسازان با کاهش قابل توجهی روبه‌رو شد اما همچنان خودروی پراید یا همان سایپا ۱۳۲، ۱۳۱ و دیگران بیشترین حجم از سبد محصولات سایپا را به خود اختصاص می‌دهد. بنابر اعلام آمار تولید ماهانه خودرو، تولید انواع سواری در دی‌ماه امسال با افت ۳.۸ درصدی از ۶۴ هزار و ۹۸۴ دستگاه به ۶۲ هزار و ۵۰۸ دستگاه کاهش یافت. در این مدت تولید انواع سواری در ایران خودرو با رشد ۶.۹ درصدی از ۳۱ هزار و ۶۴۰ دستگاه به ۳۳ هزار و ۸۳۷ دستگاه رسیده است. تولید در شرکت سایپا نیز با کاهش ۱۱.۶ درصدی از ۱۳ هزار و ۴۰۲ دستگاه به ۱۱ هزار و ۸۵۰ دستگاه رسید. اما در سایپا کاشان هم با افزایش ۲۴.۸ درصدی از ۷۰۴۴ دستگاه به ۸۷۸۹ دستگاه افزایش یافت. تولید در شرکت پارس خودرو با افت ۵۴ درصدی از ۸۸۱۹ دستگاه به ۴۰۵۹ دستگاه و در گروه بهمن با کاهش ۹۹.۳ درصدی از ۲۸۵ دستگاه به دو دستگاه کاهش یافت.

آمار سالانه تولید سه خودروساز بزرگ کشور در سال ۱۳۹۱ نیز نشان می‌دهد تولید محصولات سواری در این سال در مقایسه با سال ۱۳۹۰ افت ۴۷ درصدی را تجربه کرده است. در این سال ایران خودرو، سایپا و پارس‌خودرو، ۷۳۳ هزار و ۹۹۵ دستگاه محصول سواری تولید کردند و این به معنای افت ۶۴۹ هزار و ۴۰۲ دستگاهی آنها در مقایسه با سال ۱۳۹۰ است. مقایسه این شرکت‌ها نشان می‌دهد که ایران خودرو با تولید ۳۷۲ هزار و ۵۰۹ دستگاه، افت ۴/۴۲ درصدی و سایپا هم با تولید ۲۱۴ هزار و ۶۴۳ دستگاه، افت ۴۹ درصدی را تجربه کرده است.

خداحافظی با پراید از سال ۹۴

پارس خودرویی‌ها نیز از تولید ۱۴۶ هزار و ۸۴۳‌ دستگاه و به‌تبع آن، افت ۵/۵۳ درصدی این خودروساز حکایت دارد. ناگفته نماند که ۳ ماه پیش سعید مدنی، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا بر خروج خودروی پراید از چرخه محصولات این گروه خودروسازی از سال ۱۳۹۴ تأکید کرد. به گفته مدنی قرار است محصولات جدید جایگزین این خودرو شود.
با وجود این کاهش تولید اما با رسیدن قیمت پراید به زانتیا در سال گذشته، این خودرو همچنان یکی از پرسودترین خودروهای تولید گروه خودروسازی سایپا است طوری‌که هم اکنون ۲۴ تیپ از ۵ مدل خودروی سایپا ۱۳۲، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۴۱، تیبا ( مینیاتور سابق)‌ در این شرکت تولید و به بازار عرضه می‌شود.

بر این اساس خودروی سایپا ۱۳۱ در تیپ‌های EX, SL, SX,ST و LX، خودروی سایپا ۱۴۱ در تیپ‌های EX, SL, SX,ST و LX، خودروی سایپا ۱۳۲ در تیپ‌های EX, SL, SX,ST و LX، خودروی سایپا ۱۱۱ در تیپ‌های EX, SL, SX,ST و LX و خودروی تیبا نیز در تیپ‌های EX, SL, SX و LX تولید و به بازار عرضه می‌شود. گرچه همه این عنوان‌های اختصاری لاتین نشان از تنوع تولید این نوع خودرو دارد اما این موضوع تنها کلاه گشادی است که بر سر مشتریان و متقاضیان این خودروها می رود چراکه در اصل این خودروها هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند و این علامت‌های اختصاری لاتین فقط برای اغوای مصرف‌کننده تعبیه شده و قرار نیست خدمت بیشتر یا آپشن بالاتری را نصیب خریدار خود کند.

با نگاهی به جدول محصولات پراید که در پایگاه اینترنتی گروه خودروسازی سایپا قرار دارد، به روشنی می‌توان دید که براساس توضیحات قرار گرفته در ذیل هر تیپ خودرو و مقایسه آن با تیپ دیگر از همان خودرو، تفاوت‌های کلانی در نوع آپشن دیده نمی‌شود و اگر هم در این راستا دسته‌بندی خاصی صورت گرفته تنها برای نشان دادن این بوده که از این مدل، تیپ‌های متنوعی تولید و به بازار عرضه می‌شود در حالی‌که می‌شد همه آپشن‌ها را روی یک تیپ سوار کرد و از سردرگمی مشتریان و البته گرفتن پول زیادی از آن‌ها خودداری کرد. آیا وقت آن نرسیده که شعور مصرف‌کننده را احترام کنیم و سودآوری به هر قیمتی را پایان بخشیم؟