بخش انرژي كه به شكلي موتور محرك در كشور ماست در حال حاضر با مشكلات جدي مواجه شده است.

در حال حاضر كشور ما از يكسو با حجم نقدينگي سرگردان مواجه است و از سوي ديگر پروژه‌هاي بزرگ و ملي ما به علت كمبود سرمايه دچار ضعف است. بخصوص بخش انرژي كه به شكلي موتور محرك در كشور ماست در حال حاضر با مشكلات جدي مواجه شده است

به گزارش حدیدنیوز، ثبات نسبي در بازار ارز و طلا و عدم تمايل دولت به افزايش نرخ سود بانكي اين سوال را پيش آورده است كه مردم خرده سرمايه‌هاي خود را در چه مسيري سرمايه‌گذاري كنند و برنامه دولت براي جذب سرمايه‌هاي خرد مردمي چيست؟ در حال حاضر تورم رسمي حدود ۴۰ درصد و حداكثر سود سالانه بانكي هم ۲۰ درصد است. به عبارتي پس‌انداز در بانك‌ها با حداكثر نرخ سود بانكي به معناي از دست رفتن ارزش واقعي سپرده‌هايي است كه صاحبان سرمايه‌هاي خرد در بانك‌ها پس‌انداز مي‌كنند.



در حال حاضر هم بازارهايي نظير ارز و طلا جذابيت خود را از دست داده است و از آن طرف هم بسياري از مردم با ساز و كارهاي بازارهاي ديگري مانند بورس آشنا نيستند و حتي از ورود به اين بازار واهمه دارند. بنابراين نوعي از بلاتكليفي در مردم ديده مي‌شود كه با سرمايه‌هاي خرد خود چه كنند؟ قبل‌تر اين اميدواري وجود داشت كه دولت نرخ سود بانكي را به نرخ تورم رسمي نزديك كند و به اين ترتيب مردم براي سپرده گذاري در بانك‌ها بيشتر ترغيب شوند. اما چنين اتفاقي نيفتاده است. بازارهايي مانند مسكن و خودرو هم جذابيت يكي دو سال گذشته را از دست داده‌اند و بخش مسكن اگر چه از جذابيت نسبي برخوردار است اما لازمه حضور در اين بخش هم داشتن سرمايه قابل‌توجه است كه بسياري از دارندگان سرمايه خرد به اين بازار راهي ندارند.



در چنين شرايطي چه بايد كرد و دولت چگونه مي‌تواند با استفاده از سرمايه‌هاي خرد مردمي به اقتصاد تحرك لازم را ببخشد؟ چگونه مي‌توان دلارهاي خانگي را راهي بازار كرد و آيا جذاب كردن نرخ سود بانكي يكي از اين راه‌هاست؟ آيا مي‌توان مردم را به سپرده‌گذاري ارزي ترغيب كرد؟ بي‌اعتمادي كه دارندگان ارز به بانك‌ها دارند و بيم آنرا دارند كه سپرده‌هاي ارزي شان با ريال تسويه شود، چگونه قابل رفع است؟



در همين ارتباط نايب رئيس كميسيون اقتصادي مجلس، معتقد است كه دولت بايد در مرحله اول جذابيت فعاليت‌هاي سفته‌بازي را كاهش دهد و در مرحله بعد با ابزارهاي مناسب، تهديد نقدينگي مخرب در جامعه را تبديل به فرصت كند. محمدرضا پورابراهيمي معتقد است، البته در حال حاضر بخشي از سرمايه‌ها تبديل به ارز و طلا شده است و بخش ديگري از سرمايه‌هاي خرد در قالب حساب‌هاي جاري يا قرض الحسنه در بانك‌ها قرار دارد. اما همچنان اين سرمايه‌ها در جاي درستي قرار ندارند و دولت بايد از اين فرصت استفاده كند و بتواند آن را در مسير درست هدايت كند.



همكار او محمد حسن نژاد در مجلس هم معتقد است بازار سرمايه بهترين محل براي جذب اين نقدينگي در جامعه است. عضو كميسيون برنامه و بودجه مي‌گويد: «در بازار سرمايه طرح اوراق خزانه اسلامي طراحي شده كه سود تعلق گرفته به آنها بالاتر از نرخ تورم و سود بانكي است. اين امكان يكي از راه‌هايي است كه دولت مي‌تواند به وسيله آن نقدينگي موجود در جامعه را جمع‌آوري كند.» محمدعلي احمدزاده اصل هم به عنوان كارشناس بازار سرمايه معتقد است بهترين راه جذب نقدينگي در بازار سرمايه است و از طريق اين بازار است كه مي‌توان نقدينگي سرگردان در جامعه را جذب كرد؛ اما بايد براي ورود سرمايه‌گذاران تازه‌كار اطلاع‌رساني انجام داد و راه درست ورود به بازار سرمايه را به آنها نشان داد.





دوگانگي سيل نقدينگي و كمبود اعتبار



سال گذشته و با موازات پيش گرفتن ميزان تورم از سود بانكي، بخش زيادي از سرمايه‌ها از سيستم بانكي خارج شد و به بازار طلا و ارز روان شد و باعث شد تا قيمت ارز و طلا جهش يابد و در كنار آن بخش زيادي از بازار در دست سفته‌بازان بيفتد. اما با آغاز سال ۹۲ از ميزان جذابيت بازارهايي مانند طلا و ارز كاسته شده است و بسياري معتقدند بخش زيادي از سرمايه‌هاي خرد و سرگردان مردم به‌دنبال محل مناسبي براي سرمايه‌گذاري هستند.



به اعتقاد كارشناسان يكي از بهترين مكان‌ها براي جذب اين سرمايه‌ها بازار سرمايه است. محمدرضا پورابراهيمي عضو كميسيون اقتصادي مجلس جزو اين دسته است. اما او پيش از آن تاكيد مي‌كند در حال حاضر دو وظيفه مهم دارد. نماينده كرمان در مجلس ادامه مي‌دهد، دولت بايد با اتخاذ سياست‌هاي مناسب مزيت‌هاي بازارهاي سفته‌بازي و دلالي را از آنها بگيرد. در واقع بايد خريد و فروشي كه به خلق ثروت در كشور منتهي نمي‌شود را از ميان ببريم يا به حداقل برسانيم. در واقع دولت و بخش اقتصادي آن وظيفه دارد تا با اتخاذ سياست‌هاي مناسب از سفته‌بازي جلوگيري كند. در اين شرايط است كه دولت بايد گام دوم را بردارد. پورابراهيمي در توضيح گام دوم هم مي‌گويد: «در حال حاضر كشور ما از يكسو با حجم نقدينگي سرگردان مواجه است و از سوي ديگر پروژه‌هاي بزرگ و ملي ما به علت كمبود سرمايه دچار ضعف است.



بخصوص بخش انرژي كه به شكلي موتور محرك در كشور ماست در حال حاضر با مشكلات جدي مواجه شده است. در واقع واحدها و پروژه‌هاي عمراني و توسعه‌اي ما با كمبود سرمايه ثابت روبه‌رو هستند. اين يك دوگانگي را نشان مي‌دهد كه دولت هم بايد با نقدينگي مبارزه كند و هم با مشكل كمبود و جذب نقدينگي. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد دولت يازدهم بايد تلاش كند تا اين سرمايه‌ها را به اين بخش‌هايي كه كمبود دارد هدايت كند.» اما به اعتقاد بسياري چالش اصلي دولت، همين شكل هدايت نقدنگي به سمت اقتصاد مولد و پروژه‌هاي سودآور است. پورابراهيمي در پاسخ مي‌گويد: «پروژه‌هاي بخش انرژي مي‌تواند براي سرمايه‌گذاران بسيار سودآور باشد. اما سازوكار شكل جذب اين سرمايه‌ها را بايد وزارت اقتصاد و بانك مركزي تعيين كنند. اما يكي از پيشنهادها مي‌تواند جذب از طريق بازار سرمايه باشد. ما پيش از اين بحث اوراق سلف نفتي را داشتيم كه مطابق آن سرمايه‌گذار مي‌تواند با خريد اوراق تضميني آن از افزايش قيمت نفت هم سود ببرد.»





راه‌هاي ورود سرمايه‌گذاران تازه‌كار به بورس



محمد حسن نژاد عضو كميسيون برنامه و بودجه هم به يكي ديگر از امكان‌هاي موجود در بازار سرمايه اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «در سازوكاري كه سازمان بورس براي اوراق خزانه اسلامي تعريف كرده، پرداخت سود بالاتر از نرخ تورم موجود در جامعه پيش‌بيني شده است. در واقع قرار است اين نقدينگي براي طرح‌هاي توسعه‌اي و بلندمدت در كشور هزينه شود كه به وسيله آن سرمايه‌گذار كه مردم باشد به سود مناسب برسد و هم دولت بتواند از طريق اين امكان نقدينگي را جمع كند و آن را به مسير درست هدايت سازد.» اين نماينده مجلس تاكيد مي‌كند، رشد حدود ۷۰درصدي بازار سرمايه از ابتداي سال نشان داد كه مردم مي‌توانند سرمايه‌هاي خود را بدون نگراني در اين بخش به كار بگيرند.



اما يكي از نگراني‌هايي كه سرمايه‌گذاران خرد براي ورود به بازار سرمايه دارند، عدم آشنايي با اين بازار است. محمدعلي احمدزاده اصل كارشناس بازار سرمايه معتقد است كه بايد در اين خصوص راهنمايي لازم توسط رسانه‌ها انجام شود و به كساني كه براي اولين بار خواستار ورود به بازار بورس هستند، توصيه‌هاي لازم را داشته باشند. مدير شركت سرمايه‌گذاري اميد معتقد است، بازار سرمايه بهترين محل براي سرمايه‌هاي خرد مردم است و هر كسي با اندك سرمايه‌اي مي‌تواند در اين بازار شركت كند. البته هر اندازه بازار سرمايه در كشورمان تقويت شود، صنايع مهم كشور تقويت مي‌شوند و در نهايت اقتصاد كشورمان از اين موضوع سود مي‌برد.



او در توصيه به سرمايه‌گذاران تازه‌كار مي‌گويد: «بازار سرمايه براي به حداقل رساندن احتمال شكست و ضرر براي سرمايه‌گذاراني كه در اين بازار حرفه‌اي نيستند، ابزارهاي مختلفي را تدارك ديده است كه صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري، شركت‌هاي مشاوره‌اي و سبدگردان‌هاست.» به گفته احمدزاده، از طريق مشاوره و اطلاعات كارگزاري‌ها و ديگر ابزارهايي كه ذكر شد، سرمايه‌گذاران خرد مي‌توانند سرمايه‌هاي خود را از آسيب احتمالي حفظ كنند. در واقع شركت و صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري همان كار معامله‌گرهاي حرفه‌اي را انجام مي‌دهند و سرمايه خرد سرمايه‌گذاران خود را به خوبي حفظ مي‌كنند.