عربستان هیچ‌وقت با آغوش باز به سمت ایران نیامده و برای رابطه خود با ایران سقف گذاشته است.

 به گزارش حدیدنیوز، رابطه دو کشور ایران و عربستان یک رابطه صرفاً بر اساس مقتضیات دیپلماتیک بین دو کشور نیست. بلکه عوامل متعددی در این رابطه اثرگذارند. این رابطه را به دو دسته روابط بیرونی و روابط درونی تقسیم می‌کنم؛ روابط درونی رابطه‌ای است که میان علمای ایران و علمای عربستان است.

در کشور ما خوشبختانه علما رابطه را سهل و آسان می‌گیرند اما متاسفانه در عربستان این‌طور نیست. مفتی‌های عربستانی در مقابل ایران و تفکر شیعه سختگیری می‌کنند. مشاهده می‌کنید بعضا افرادی که در مدارس این علما تربیت می‌شوند، دیده شده که در عملیات تروریستی علیه شیعیان دست داشته و در شرارت‌های مشابهی شرکت می‌کنند.

از طرفی تعامل خوبی با حجاج ایرانی ندارند. در عمل وقتی مردم عزیز کشورمان برای فریضه حج به عربستان می‌روند با مزاحمت‌هایی مواجه می‌شوند که هدف و اثری جز نارضایتی حاجی ایرانی ندارد. در ۱۰، ۱۲ سال گذشته وهابیت تسلط بیشتری بر شهرهای مذهبی عربستان یافته است و متاسفانه مشکلات بیشتری برای مسافران ایرانی به‌وجود آورده است. از طرفی دیگر باید به نقش عوامل خارجی در رابطه ایران و عربستان اشاره کنیم.

عربستان در ترسیم روابط جهانی با بسیاری کشورهای جهان و به‌خصوص کشورهای غربی رابطه دارد و با بعضی از آنها قطعنامه‌های امنیتی نظامی امضا کرده است. برخلاف ایران که به دنبال یافتن راه‌حل‌های منطقه‌ای برای حل مشکلات منطقه است، عربستان چشم به کمک خارجی و کمک‌های فرامنطقه‌ای است. می‌توان گفت یکی از مواردی که اختلافات ایران و عربستان را تشدید کرد، موضع‌گیری این دو کشور در قبال مساله حمله آمریکا به عراق بود. یا وقتی که مساله خاورمیانه بزرگ از سوی آمریکایی‌ها مطرح شد و با مخالفت تهران و استقبال ریاض مواجه شد.

بر این اساس عربستان هیچ‌وقت با آغوش باز به سمت ایران نیامده و بر اساس معادلات روابط خود با کشورهای جهان، برای رابطه خود با ایران سقف گذاشته است. اما به هر حال سیاست تنش‌زدایی که در زمان ریاست‌جمهوری آیت‌ا...‌هاشمی‌ شروع و در دوره اصلاحات ادامه پیدا کرد، توانسته بود تا حد زیادی این مناسبات را بهبود ببخشد و روابط خوب دهه ۷۰ میان دو کشور، نشان می‌دهد این سیاست‌ها موفق بوده است.

اینکه دکتر حسن روحانی در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود تنها از چند کشور سخن به میان می‌آورند و یکی از این چند کشور عربستان است، برای عربستان حاوی این پیام است که شاید روبط به دوران خوب دهه ۷۰ بازگردد که رابطه خوب این دو کشور به نفع تمامی منطقه خواهد بود. به عنوان مثال همه می‌دانیم که بحرین در حال حاضر وضعیت خوبی ندارد اما اگر بر سر بحرین به توافق برسند، جای امیدواری است که سرکوب‌ها در بحرین کاهش بیابد و مردم به راه‌حل درستی برای اداره کشور خود دست پیدا کنند. یا درمورد سفر حجاج ایرانی به عربستان شاهد اهانت وهابیون به مردم عزیز کشورمان نباشیم.

البته همان‌طور که گفتیم به‌دلیل قراردادهای متعدد عربستان با کشورهای بیرون منطقه، نمی‌توان توقع کاری عجیب از دکتر روحانی داشت و همین که بتوانند رابطه بین دو کشور را کمی بهبود دهند، اتفاق بزرگ و ارزشمندی خواهد بود.

یاداشت/ حشمت‌الله فلاحت پیشه