نخست‌وزیر ترکیه این روزها، با رؤیاهای برباد رفته احیای امپراتوری عثمانی سرگرم شده است، غافل از اینکه این رؤیا صرفاً یک دلخوشی بی‌ثمر است.

به گزارش حدیدنیوز به نقل از فارس، ترکیه به رهبری «رجب طیب اردوغان» نخست وزیر این کشور با اجرای سیاست‌های غربی در منطقه به دنبال رویای احیای امپراتوری عثمانی است. اما تجربه فروپاشی امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول نشان می‌دهد که رویاهای اردوغان چیزی بیش از دلخوشی‌هایی کذایی نیست.

به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، ۲۰۱۲، سال فروپاشی محورهای سیاست خارجی ترکیه بود که در سالهای قبل از بیداری اسلامی طراحی کرده بود. ترکیه در ۲۰۱۲ در سایه حکومت اسلامگرای حزب عدالت و توسعه، به تحکیم هویت خود در ناتو پرداخت که حتی در اوج جنگ سرد نیز شاهد آن نبود.

ترکیه در این سال، بیش از پیش در منازعات منطقه‌ای و داخلی کشورها وارد شد. بحران سوریه یکی از محورهای منازعه آنکارا با بلوک منطقه‌ای شامل عراق، ایران، روسیه و تا حدودی لبنان بود.

آنکارا شعار «نظام کنونی سوریه جایگاهی در آینده کشور نخواهد داشت» را ادامه داد، شعاری که در سایه مخالفت معارضان نظام دمشق با هرگونه گفت وگو عینیت یافت.

همچنین ترکیه به پشتیبانی آشکار از مخالفان مسلح سوری در مرزهایش پرداخت و این مرزها را به ستاد و گذرگاه افراد مسلح تبدیل کرد.

اصابت گلوله توپ به شهر «آقجا قلعه» ترکیه که به کشته شدن ۵ تبعه این کشور انجامید، این بهانه را به ترکیه داد تا مرزهایش را مرزهای ناتو بداند، امری که هیچ مسئول ترک در چند دهه گذشته با این صراحت آن را اعلام نکرده بود.

تحلیلگران سیاسی درخواست ترکیه برای نصب موشکهای پاتریوت را با فعال شدن مجدد همکاری ناتو و اسرائیل و همراهی مصر در این زمینه مرتبط می‌دانند و می‌گویند ترکیه در قبال دریافت موشکهای پاتریوت از مخالفت با همکاری اسرائیل در ناتو دست کشید.اما برخی دیگر از ناظران معتقدند که روابط ترکیه – اسراییل به صورت پنهانی پس از حمله اسرائیل به ناوگان آزادی و کشته شدن ۹ تبعه ترک همچنان ادامه داشت و اخیرا همکاری‌های سیاسی امنیتی اقتصادی دو طرف گرم‌تر شده است و حتی پس از انتخابات پارلمانی اسراییل و تشکیل کابینه جدید که چند هفته دیگر برگزار خواهد شد، بهبود خواهد یافت.

ترکیه سپس کوشید تا با نیروهای مخالف برخورد کند و از عراق آغاز کرد و کوشید با حاکمان منطقه کردستان عراق هم پیمان شود. این موضوع وحدت داخلی عراق را به مخاطره افکند و فشارهای ترکیه باعث کاسته شدن حمایت‌های دولت عراق از نظام سوریه شد.

ترکیه «طارق الهاشمی» معاون پیشین رییس جمهور عراق که به اتهام دست داشتن در فعالیت های تروریستی به اعدام محکوم شده است را پناه داد و آن را یاری اهل سنت نامید، این حمایت‌ها از اهل سنت در عراق پس از بازداشت محافظان «رافع العیساوی» وزیر دارایی به اتهام فعالیت‌های تروریستی به شعله‌ورشدن تظاهرات در استانهای الانبار و رمادی علیه دولت مالکی انجامید. ترکیه در این موضوع هم دخالت کرد و دولت مالکی را به رفتار فرقه گرایی متهم کرد، اتهامی که نخست وزیر عراق را به واکنش مجبور کرد و گفت: عراق در قبال چنین دخالت هایی سکوت نخواهد کرد.

این تحولات و اعتراضات در آستانه مراسم اربعین حسینی در عراق نشانه آغاز تنش داخلی و سوق یافتن به سوی مسیری خطرناک است که در نهایت هدف اساسی آنکارا در زمینه سرنگونی نظام سوریه و پس از آن سرنگونی دولت مالکی به عنوان هوادار دمشق و ایران را محقق می‌سازد.

اوضاع سوریه باعث استمرار تنش در رابطه ترکیه با ایران و روسیه به ویژه پس از استقرار رادارهای سپر موشکی و موشک‌های پاتریوت در نزدیکی مرزهای سوریه شد.

با اینکه ترکیه سهم بسزایی در فعالیت‌های بین‌المللی با هدف سرنگونی نظام سوریه دارد، برخی تحولات نشانه کاهش نقش ترکیه به نفع قدرتهای منطقه‌ای مانند مصر، عربستان و قطر است.

تشکیل ائتلاف ملی سوریه در دوحه به معنای کشیدن فرش از زیر پای ترکیه به عنوان پرچمدار تشکیل شورای ملی بود؛ زیرا اولین نشست مخالفان و تشکیل شورای ملی مخالفین در استانبول راه به جایی نبرد.

رویدادهای اخیر غزه پس از جنگ هشت روزه، شکست سیاسی خارجی ترکیه برای ایفای نقش در منطقه و رهبری خاورمیانه را به تصویر کشید؛ موضوعی که احمد داود اوغلو وزیر خارجه ترکیه در ۲۷ آوریل در پارلمان ترکیه آن را مطرح ساخت.

البته بحران سوریه خطراتی امنیتی برای ترکیه به همراه داشته است؛ افزایش عملیات‌های شورشیان حزب کارگران کردستان در سال ۲۰۱۲ و فعال شدن کردها در شمال سوریه که ترکیه آن را تهدیدی برای خود تلقی می کند، از جمله این تهدیدها است، اما این موضوع نمی‌تواند بهانه‌ای برای مداخله در امور سوریه باشد.

افزایش گرایشهای مذهبی و قومی در دیدگاههای حکومت ترکیه همسو با اوضاع سوریه و منطقه، باعث گسترش تنش مذهبی در ترکیه میان اهل سنت و علوی‌ها و تنش‌های نژادی با کردها شده است.

همچنین اقتصاد ترکیه از اوضاع سوریه تاثیر پذیرفت و در استان‌های هم مرز با سوریه به صفر رسید.

ترکیه نتوانست از تاثیرات ربوده شدن ۱۱ لبنانی که از زیارت عتبات مقدسه در به لبنان باز می‌گشتند در امان بماند، این افراد در خاک سوریه به گروگان گرفته شدند و عدم جدیت آنکارا در برخورد با آن، راه را به روی هر نوع احتمال باز نگه داشت.

ترکیه معتقد است سرنگونی نظام سوریه کلید تحقق پیروزی بزرگی برایش خواهد بود و این سقوط به عراق سرایت می کند و باعث تضعیف تهران و چه بسا حمله اسراییل و آمریکا به ایران خواهد شد؛ از سوی دیگر تلاش برای سرنگونی نظام سوریه باعث تضعیف حزب الله به عنوان یکی از حلقه های نفوذ ایران در منطقه خواهد شد.

پس از آن، نفوذ روسیه در منطقه کاهش خواهد یافت و منازعه به داخل روسیه کشیده می شود، این موارد به نفع مصالح اسراییل، ناتو و غرب بوده، منازعه مذهبی در منطقه را تقویت می کند و منطقه را به فتنه مرگبار مذهبی سوق خواهد داد.

اما ترکیه بخشی بنیادین از موازنه قوایی است که کسی در آن پیروز نخواهد شد؛ دلخوشی های کذایی اردوغان برای رهبری خاورمیانه نیازمند نگرش دقیق در تاریخ عربی، اسلامی و جهانی است تا ترکیه دیگر بار به عنوان عثمانی نوین، بهای سیاستهای اشتباه خود را نپردازد؛ خصوصا که سالگرد جنگ جهانی اول که به فروپاشی امپرتوری عثمانی انجامید، نزدیک است.